Cultuur en Maatschappij
We hebben al eens eerder stil gestaan bij het verhaal van Polen die in de Tweede Wereldoorlog door de Sovjet Russen naar Siberië zijn gedeporteerd. Het verhaal van Jozef die vervolgens via het Midden Oosten en Groot Brittannië in Nederland uitkwam om mee te vechten bij Driel.
In deze mooie documentaire "Joe's Violin" zien we Joe en horen we dankzij een viool zijn verhaal en het verhaal van een meisje die nu haar eigen weg vindt.
Ook dit jaar zijn op het documentaire festival IDFA Poolse documentaires te bekijken. Uiteraard nieuwe documentaires maar ook één van de grootmeester van de Poolse film Kieslowski. Het IDFA wordt gehouden van 16 tot 27 november in Amsterdam.
Hieronder kort de Poolse documentaires op alfabetische volgorde.
Is het documentaire of een speelfilm deze bijdrage van Michał Marczak. In ruim anderhalf uur volg je anderhalf jaar een tweetal studenten in de hoofdstad Warschau in hun (nacht)leven.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA
Filmmaakster Zofia Kowalewska volgt een echtpaar aan de vooravond van hun huwelijks jubileum. Na 40 jaar huwelijk is het tijd voor een jubileum, vindt Zdzislaw, maar zijn vrouw Barbara is niet meteen enthousiast. Zdzislaw verliet namelijk acht jaar geleden zijn vrouw voor een andere geliefde.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA
In haar debuutfilm plaatst filmmaker en antropoloog Anna Zamecka de camera als een vierde familielid midden in het gezin van het tienermeisje Ola, die vrijwel in haar eentje de zorg draagt voor haar jongere broertje Nikodem, haar aan drank verslaafde vader en de afwezige moeder.
Een tragisch, bij vlagen humoristisch en zelfs voorzichtig optimistisch portret van twee kinderen, in aanloop naar de heilige communie van Nikodem, die volledig aan hun lot worden overlaten. Een ode aan de onvoorstelbare kracht van een strijdvaardig veertienjarig meisje.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA
Anastazja Dąbrowska neemt ons mee naar een zomerkamp met bekende activiteiten zoals sport, een bonte avond en jongens die onder elkaar praten over de liefde en natuurlijk over meisjes – over die ongrijpbare andere sekse die voor iedere heteroseksuele tienerjongen zo mysterieus en fascinerend is. Wat maakt dit verhaal speciaal? Het is een zomerkamp voor jongeren met het syndroom van Down.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA
Kieslowski (foto via Culture.pl)
Een documentaire van een van de grootmeesters van de Poolse film, in Nederland bekend van 'la Double Vie de Veronique'en de trilogie 'Bleu', 'Blanc' & 'Rouge'.
Rond de jaren zeventig maakt Kieslowski een dozijn documentaires met als onderwerp de Poolse maatschappij onder het toenmalige communistische bewind. In deze zelden vertoonde documentaire 'Nie wiem' de getuigenis van een man die zich tegen het systeem keerde waar hij aanvankelijk volop deel van uitmaakte: Corruptie binnen een fabriek en de communistische partij. Kieslowski had grote twijfels bij de release van de film omdat hij bang was de man te schaden. Om hem te beschermen, liet hij het geluid van een typemachine horen op de momenten dat er namen worden genoemd.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA
Gesitueerd in een psychiatrisch ziekenhuis in Siberië steekt de mystificatie van ziel en geestesziekte die de Poolse regisseur Wojciech Kasperski optekent, schril af bij de dagelijkse gang van zaken in het gebouw waar de staf met minimale middelen het werk probeert te doen.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA
Een korte file van de maakster Alexandra Rek uit 2016 over Dominik Połoński. Deze cellospeler raakte door een hersentumor aan één arm verlamd. Dominik richt zich niet op het gemis maar op wat er nog wel mogelijk is. Deze film van 37 min maakt onderdeel uit van het programma 'Music Shorts'.
De video bij dit bericht is de trailer van deze documentaire.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA
Voor het oog van de camera van filmmaker Paweł Łoziński pelt een therapeut de beschermlagenwaarmee een moeder en dochter zich beschermen. De camera, steeds gericht op slechts één persoon, registreert loepzuiver alle emoties die zich verbergen achter woorden of stilte.
Voor meer informatie inclusief de screenings: zie website IDFA.
Met deze documentaire van 18 minuten uit 2009 schets Marcin Janos Krawczyk een beeld van de baby's die worden achtergelaten in een Weeshuis omdat hun moeder het kind afstaat. De titel 'Six Weeks' verwijst naar de bedenktijd die moeders hebben. In deze zes weken kunnen ze er alsnog voor kiezen hun kind niet af te staan. De moeder in dit portret is duidelijk: De vader wil het kind niet en haar woning is te klein en te koud. Er is geen warm water en onvoldoende geld.
In de film kiest de filmmaker ook het perspectief van de adoptieouders. De blijdschap die zij voelen als ze een kind krijgen. Ook voor het perspectief van de baby is aandacht in de film. De filmmaker kruipt met close-ups niet alleen heel dicht op de huid van de baby's. Ook monteert hij beelden waarin we de wereld wazig zien vanuit het perspectief van de baby.
Zo schets Marcin Janos Krawczyk de drie perspectieven van een wereld die voor alle deelnemers blijvend veranderd.
De film was in 2009 te zien op IDFA wat nu in Amsterdam gaande is.
Ook dit jaar zijn, net als vorige jaar, Poolse documentaires te zien op het documentaire festival IDFA. Dit jaar zijn het drie Poolse producties en een Zweedse en Nederlandse productie van een, van oorsprong, Poolse regiseur.
Een in Polen, maar ook vaak genoeg nog in Nederland, actueel thema over gender. Een onderwerp wat zeker in conservatie (katholieke) kringen in Polen gevoelig ligt. De regisseuse Karolina Bielawska (1978) volgt Marianna in haar ontwikkeling. Van observator wordt ze deelnemer in het proces van acceptatie, liefde en waardigheid. De film werd onder andere onderscheiden op het filmfestival van Kraków en Locarno.
Prijzen Call me Marianna
Beschrijving van de IDFA-site:
Als veertigjarige vrouw wordt Marianna opnieuw geboren; eerder ging deze Poolse namelijk door het leven als man, zoon, echtgenoot en vader. Om definitief vrouw te mogen worden, moest ze haar ouders, die haar keuze niet accepteerden, voor het gerecht slepen. En ook Marianna’s kinderen bezoeken haar nooit, ondanks herhaaldelijke verzoenpogingen. Op een enkele vriendin en een handvol collega’s na gaat Marianna alleen door het leven, in een maatschappij die verre van openstaat voor transseksuelen. Ondanks alles vecht deze vrouw moedig door naar die laatste geslachtsoperatie, die de deuren naar werkelijk geluk zal openen, zo hoopt ze. Maar dan slaat het noodlot toe. Dit intieme debuut vormt een empathisch, hommage-achtig portret van een protagonist die ondanks alle nare consequenties eindelijk voor zichzelf kiest. Marianna’s bijzondere verhaal wordt uiteengezet middels registraties van dagelijkse grote en kleine gebeurtenissen, spaarzaam gebruik van archiefbeelden en tussensequenties waarin Marianna met twee acteurs het script van haar leven doorneemt. Deze intelligente scènes beantwoorden alle logische, maar ook alle ingewikkelde vragen die de kijker nog heeft. Welke prijs betaalt Marianna om eindelijk zichzelf te kunnen zijn?
De vertoningen.
Een Pools, Oekraïns, Zweedse coporductie van regisseur Krzysztof Kopczynski gedraaid voordat in de Oekraïne de vlam in de pan sloeg over een 'bedevaart' van chassidim, orthodoxe joden naar een Oekraïns plaatsje voor het bezoek aan het graf van een belangrijk geestelijk leider, rebbe Nachman (1772-1810).
De vertoningen.
In deze Poolse, Duits, Engels coproductie is de vraag of haar passie, bergbeklimmen, te verenigen is met haar kinderwens voor regisseuse Eliza Kubarska aanleiding om met kinderen van klimmers die in 1986 op de K2 omkwamen af te reizen naar het plateau aan de voet van deze een na hoogste berg ter wereld.
De trailer:
De vertoningen.
Naast bovenstaande Poolse producties is er nog een Zweeds/Finse productie en een Nederlandse productie waarvan de regisseur oorspronkelijk uit Polen komt.
De anderhalf uur durende 'Don Juan' is gemaakt door Jerzy Śladkowski (1945). De in Zweden woonachtige regisseur. Kijk hier voor de vertoningen.
In een kwartier laat Marta Jurkiewicz vijf vriendinnen kennismaken met een persoon die voldoet aan hun eigen omschrijving van een tegenpool. Zo ontdekken ze dat iemand die totaal anders is dan jij toch kan leren kennen. Vandaar de titel 'Opposites'.
De van oorsprong Poolse regisseuse Marta Jurkiewicz (1982, Polen) studeerde in 2005 af aan de Gerrit Rietveld Academie. Haar afstudeerfilm Agatha werd bekroond met de René Coelho Prijs. In 2011 studeerde ze af aan Nederlandse Film en Televisie Academie met de film Dochters.
Kijk hier voor de vertoningen.
