Het effect van de Poolse delingen in het Polen vandaag de dag

Het klinkt misschien onwaarschijnlijk maar de deling van Polen tussen 1795 en 1918 is nog zichtbaar in de Poolse maatschappij, bijvoorbeeld in het onderwijs. Dit is ten minste de conclusie van een studie van de Poolse econoom Paweł Bukowski. Dit blijkt uit een interessant artikel in het Financiële Dagblad die vanuit deze conclusie ook een brug slaat naar de achterstelling van de vrouw in het Nederlandse bedrijfsleven. Wij duiken uiteraard verder in de bevindingen van Bukowski en kijken ook nog wat verder.

De achtergrond

Voor een goed wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van achterstelling van een doelgroep op de langere termijn zou je in de maatschappij een experiment moeten kunnen doen met een controle groep. Uitgangspunt is dat je in wetten regels in een land een aantal factoren gelijk houd maar alleen een factor veranderd. Met emancipatie van de vrouwen in Nederland is dat niet te doen en dit verklaart ook waarom je de situatie in Nederland niet mag vergelijken met bijvoorbeeld de buurlanden omdat daar wetten en regels maar ook andere maatschappelijke factoren afwijken van die in Nederland. En daar komt de analyse van Paweł Bukowski op het toneel.

De delingen van Polen

De delingen van Polen tussen 1795 en 1918 bieden hier een unieke kans. Voor die tijd was er sprake van een Poolse staat met redelijk uniforme wetten en regels. Na 1918 ontstond opnieuw een Poolse staat met voor iedereen dezelfde wetten en regels. In die tussenliggende periode was Polen verdeeld in een Pruisische deel, een Russisch deel en een deel in het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk. Onderstaande kaart illustreert deze verdeling.

Repressie en vrijheid werken door

In de drie regio's was tijdens de delingen van voor 198 de houding ten opzichte van de Poolse bevolking verschillende:

• Pruisen: De bevolking werd onderdrukt
• Oostenrijk-Hongarije: Pools werd onderwezen en gestimuleerd
• Russische deel: De bevolking werd onderdrukt

De onderzoeker toonde aan dat in de regio die voorheen Oostrijks-Hongaars was leerlingen gemiddeld nog steeds beter scoren. Vertaald naar een cito toets zo'n 6 punten beter.

Dit heeft de onderzoeker aangetoond door grote hoeveelheden cijfers te vergelijken uit de grensregio's van de drie gebieden en wel onder verdeeld in het verschillen tussen Duits en Russisch en tussen de dubbel monarchie en Russisch:

Omdat het schoolsysteem in het Pruisische en Oostenrijks-Hongaarse deel vergelijkbaar was, is het verschil dus alleen te verklaren op basis van de mate van onderdrukking. Of omgekeerd: de mate van emancipatie van de Poolse scholieren in de dubbel monarchie.

Dit onderzoek was voor het FD de reden om de conclusie te trekken dat achterstelling eeuwen doorwerkt en we dus nog veel werk moeten verzetten voor de emancipatie van vrouwen.

Ook in de landbouw

Wie verder gaat zoeken komt behalve in het onderwijs nog meer voorbeelden tegen. Wat denkt u van dit kaartje met het percentage landbouwbedrijven dat meer dan 50 hectare bezit?

Het onderstaande kaartje geeft de mate van ontwikkeling weer in de landbouw. Hierin vallen vooral de gebieden in het zuidoosten op die grote mate van overlap vertonen met gebied dat Oostenrijk-Hongaars was.

En zelfs in en rond het huis

Bij Wyborcza biqdata zijn drie kaarten te vinden met achtereenvolgens:

• Badkamers
• Spoeltoiletten
• Woningen aangesloten op waterleidingnet

Logischer wijs vertonen die drie kaarten veel overeenkomsten maar het is vrij eenvoudig om in deze kaart (waterleidingnetaansluitingen) met de voormalige Russische regio te onderscheiden. Hoe donkerder groen hoe lager het percentage woningen. De lichtste kleur is dus (nagenoeg) 100% en de donkerste kleur gaat richting de 60% dus ongeveer 1 op de 3 woningen zou daar geen aansluiting hebben op het waterleidingnet.

In de politiek (toevoeging 13 juli 2020)

Bij het bekijken van de uitslagen van de presidentsverkiezingen ontkomen we er niet aan om de gelijkenis te zien tussen de manier waarop de stemmen over het land verdeeld zijn, en de kaartjes in dit artikel.

Meer lezen over deze verkiezingen? Bekijk de uitslag in onze verkiezingsblog.

In de verkiezingscampagne noemde Duda de LHBT ideologie schadelijker dan het communisme. Het niet verrassend dat bovenstaande kaart weer gelijkenis vertoont met het kaartje waarop gemeenten ingekleurd zijn die een motie hebben aangenomen waarin ze de gemeente een 'LHBT ideologie vrije zone' verklaren. Omdat dit ook wel een 'LHBT vrije zone' wordt genoemd is dit ook een directe aanval op het individu en zijn of haar geaardheid.

LITERATUUR: 
Over onderwijs: Bukowski, P. (2019) How history matters for student performance. Lessons from the Partitions of Poland. Journal of Comparative Economics, Vol 47(1): 136-175. https://doi.org/10.1016/j.jce.2018.10.007.
Over landbouw:  Rudnicki, Roman & Jezierska-Thole, Aleksandra & Wiśniewski, Łukasz & Janzen, Jörg & Kozłowski, Leszek. (2018). Former political borders and their impact on the evolution of the present-day spatial structure of agriculture in Poland. Studies in Agricultural Economics. 120. 10.7896/j.1728.  https://www.researchgate.net/publication/324936548_Former_political_borders_and_their_impact_on_the_evolution_of_the_present-day_spatial_structure_of_agriculture_in_Poland