Opinie van een illustrator: "Polexit dreigt"
Illustrator Cyprian Kościelniak, bij de meesten vooral bekend van zijn bijdragen aan NRC, heeft een vlijmscherpe schrijverspen blijkt uit zijn opiniestuk 'Polen is het toneel van een groot Europees drama' in NRC.
Het vertrekpunt van zijn betoog zijn de niet gehouden presidentsverkiezingen om vervolgens via een keur van wapenfeiten van de conservatieve regeringspartij PiS over de achterliggende jaren vast te stellen dat Polen nog niet past binnen de EU.
Een aantal van deze wapenfeiten volgens Koscielniak zijn: een president die aan de leiband van PiS sterke man Kaczynski alle wetten ondertekent, het buitenspel zetten van de nationale kiesraad, presidentskandidaten die gedwongen moeten kiezen tussen een boycot of 'in zee gaan met de maffia', het vormgeven van een nieuwe cultuurpolitiek met nationale trots en de katholiek kerk als middelpunt.
Dit leidt tot een nieuwe interpretatie van de geschiedenis, xenofobie, homohaat en antigenderpropaganda. "De kerk krijgt gigantische financiële steun van Kaczynski in ruil voor de pro-PiS-propaganda vanaf de preekstoel" schrijft de illustrator.
In zijn opsomming gaat hij verder hoe de structuur van een democratische staat kapot is gemaakt en instanties die scheiding der machten moesten waarborgen zijn overgenomen door de partijfunctionarissen van PiS en een minister van Justitie die met een bewuste campagne onafhankelijke rechters op sociale media aanvalt.
PiS maakt oppositie onmogelijk met "spelletjes, ongrondwettelijke acties en reglementaire trucjes", en Donald Tusk is door "staatpropaganda kapot gemaakt".
Zo gaat de tekst door met de wapenfeiten rond het hooggerechtshof en de sponsoring van de staatstelevisie terwijl een geen geld is voor de gezondheidszorg om uiteindelijk te leiden tot de conclusie dat Polen bewezen heeft dat de tijd nog niet rijp was om lid te worden van de EU en dat de Europese waarden nog niet in het Poolse dna zijn opgenomen.
Dramatisch beeld
Het is zo alles bij elkaar nogal een waslijst die, voor de volgers van de Poolse politiek, volledig bestaat uit bekende elementen. Echter zo samen bij elkaar beschreven en met de scherpe pen zoals die in het artikel is gehanteerd zetten het wel heel scherp neer. We zijn benieuwd welk beeld de illustrator Kościelniak hierbij zou kiezen. Om die reden hebben wij bewust geen beeld bij dit artikel opgenomen.
Cyprian Kościelniak sluit af met de volgende alinea:
Het is ook duidelijk, dat de volgende stap van deze junta de ‘Polexit’ zou kunnen betekenen. Onder onze ogen voltooit zich een groot Europees drama.
Of Europees hier dan het continent, de instituties of de waarde gemeenschap beslaat laat de schrijver in het midden maar het feit dat hij het typeert als een 'Europees drama' geeft aan dat Polen onderdeel van dat Europa uitmaakt.
