Kinderen reizen ńde tijd en maken kennis met Ryszard Lewczyski
Geschienislessen zijn leuk, zeker als ze buiten de klas worden gegeven. Daarvoor zijn in Gelderland op verschillende plekken 'bezoeklessen' gemaakt. Zo ook in het WO2- en Vliegeniersmuseum in Fort Vuren.
Voor deze bezoekles selecteerde het museum de missies van drie piloten die door het noodlot tijdens de Tweede Wereldoorlog aan elkaar zijn verbonden. Hierbij moeten de leerlingen niet alleen de antwoorden op de vragen vinden maar zich ook ‘inleven’ in deze piloten en hun eigen mening vormen.
De drie piloten zijn een Amerikaan die op 28 juli 1943 de sprong uit zijn zwaar beschadigde B-17 bommenwerper niet overleeft, een Brit die op 15 september 1944 wordt neergeschoten en de rest van de oorlog in een krijgsgevangenkamp in Duitsland zit en de Pool Ryszard Lewczyński.
Ryszard Lewczyński
Lewczyński wordt op 17-3-1918 te Wlodowa, nu in het oosten van Polen tegen de grens met Wit-Rusland en Oekraïne. Hij vecht hij tegen de Duitsers vanuit Polen, Frankrijk en uiteindelijk Groot-Brittannië.
In 1944 maakt hij onderdeel uit van 317 City of Wilno Squadron die met Spitfires meevecht bij de bevrijding van Frankrijk, België en Nederland. Dit doen ze vanaf augustus 1944 van verschillende vliegvelden in Frankrijk in België waarbij zo ook de Poolse pantserdivisie van Generaal Maczek ondersteunen. Eind 1944 keert het squadron terug naar Engeland voor een periode van rust. Ryszard Lewczyński is dan vermist.
De gebeurtenissen van 16 september 1944
Op 16 september 1944 valt zijn squadron verschillende doelen aan in Nederland waarbij twee vliegtuigen worden neergeschoten. Sgt Edward Lakomy maakt een noodlanding in Spitfire, MK943 (JH-S). Met behulp van het verzet weet hij uiteindelijk terug te keren naar zijn squadron.
W/O. Ryszard Lewczynski, in Spitfire ML128 (JH-W), is niet zo gelukkig. Hij moet uit zijn aangeschoten vliegtuig springen boven bezet gebied. Hij wordt krijgsgevangen gemaakt, ondervraagd en afgevoerd naar Gorinchem. Daarna ontbreekt ieder spoor van hem; hij wordt nog steeds vermist. Hij liet een vrouw en kind achter in Engeland.
Zijn vliegtuig stort neer op een woning in Vuren waarbij de vader en twee dochters (10 en 9 jaar oud) omkomen.
Bronnen tekst en foto Omroep Gelderland en 626 squadron site.
In 2023 werd hij als vermist opgenomen op de site Poolse Oorlogsgraven met extra informatie.
Meer ideeën voor geschiedenislessen? Kijk op reizen in de tijd.
