Festival over 'Rule of law' in Polen
Vier studentes uit Groningen brengen prominente spelers uit Polen en Nederland bij elkaar tijdens het Festival 'Our Rule of Law'. Het festival wordt gehouden vrijdagavond 17 september en zaterdag 18 september en is online te volgen.
De aanleiding
Eerder dit jaar sprak prof. John Morijn in een tweedejaars rechtencollege over de situatie in Polen. Zijn betrokkenheid dateert uit de tijd van zijn proefschrift die hij schreef onder begeleiding van Prof. Sadursky van de Universiteit van Sydney en Warschau. Sadursky, een van de sprekers tijdens het festival, publiceerde bij Oxford University Press Poland's Constitutional Breakdown.
In zijn betoog liet hij de studenten zien dat de strijd niet gaat over een wetenschappelijke discussie maar dat het er een is die gevoerd wordt door 'gewone mensen' die opkomen voor iets dat zijn belangrijk vinden. Dit inspireerde vier van de studentes die elkaar op dat moment nog niet kende, en door toeval elkaar ontmoette, om de handen in een te slaan en het festival te organiseren. Hoewel hun achtergronden verschillen, een Deense, twee Poolse en een Georgische studente, is de rode draad hun erkenning van de privileges die komen met de rechtstaat en democratie zoals de EU die voorstaat en waarover nu de clash is met de Poolse regering. Zoals ze het zelf verwoorden in hun persbericht: “We think it is our obligation to seek to understand and act to counter the critical situation in Poland - not only as EU citizens but particularly as students of International and European Law”.
Situatie in Polen
Polenvolgers weten dat de regering al langere tijd bezig is met, wat zij noemen, een reorganisatie van de rechtspraak om 'uitwassen vanuit het communisme te verwijderen'. Met regelmaat onderneemt de regering daarin stappen die in Polen zelf ongrondwettelijk zijn of die ingaan tegen EU-regelgeving.
Hoewel de Poolse regering toegaf aan Brussel met het op non-actief zetten de de bekritiseerde tuchtkamer is daarmee de kou nog niet uit de lucht. Cruciaal nu is de vraag waarover de rechter zich in Polen zich namens de regering moet buigen, namelijk of EU regelgeving en wetten gaan boven de Poolse grondwet. Daarbij speelt uiteraard mee dat het Poolse hooggerechtshof, sinds het vertrek van Malgorzata Gersdorf, gedomineerd wordt door regeringsgetrouwe functionarissen.
De opzet van het festival
Het festival kent twee paralel 'tracks' (beperkt toegankelijk en primair voor studenten in verband met nog gelende covid-beperkingen) waar verschillende sprekers met elkaar in gesprek gaan. Deze sessie zijn online te volgen. Geef je daarvoor op via https://eventix.shop/q9wv6as6.
Naast de genoemde proffesors Sardusky en Morijn nemen deel:
- Voormalig Pools ombudsman Adam Bodnar, een van de criticasters van de regering een een publieke functie die lang stand heeft gehouden. Lees 'Polen is geen democratie meer';
- Rechter Tuleya die zijn immuniteit verloor na een uitspraak van de door Brussel bekritiseerde tuchtkamer waarmee hij een boegbeeld werd van de strijd binnen de rechtspraak tegen de regering;
- Journalisten Anna Wójcik en Mariusz Jałoszewski van OKO.press, een online nieuwsplatform (opbrengsten van de kaartverkoop gaan naar OKO press ter ondersteuning van deze media);
- Filmmaker Kacper Lisowski: Op 11 januari 2020 gingen rechters, aanklagers en advocaten uit meerdere europeese landen in Warschau de straat op in protest tegen de regering en in solidariteit met de Poolse collega. Lisowski maakte hiervan de documentaire 'A thousans robes'.
Daarnaast nog diverse andere deelnemers uit maatschappelijke organisaties uit Polen maar ook uit Nederland zoals Amnesty International, Helsinki Committee Netherlands, European Law Students’ Association, University of Groningen, Meijers Committee, Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken, and Nexus Student Association.
De oplettende lezer ziet dat in het programma geen vertegenwoordigers van de regeringslijn voorkomen. Het doel is dan ook niet om te discussiëren of er al dan niet sprake is van de aantasting van de rechtstaat. Doel is om spelers in het maatschappelijk speelveld samen te brengen en te laten verkennen hoe zij krachten kunnen bundelen en andere krachten kunnen mobiliseren in deze strijd voor de rechtstaat. Of, opnieuw verwijzend naar het persbericht:
The overarching theme of the festival is 'Rule of Law in the EU', with a particular focus on Poland, independence of judiciary, and independence of media. The aim is to show solidarity with actors fighting for rule of law in Poland and create a venue for young people, mainly law and IR students, to engage with the complex status quo and implications of the European rule of law crisis.
Geinteresseerd? Online deelname is mogelijk door in te schrijven via https://eventix.shop/q9wv6as6.
