Hoe de markt de politiek inhaalt met groene energie
De Poolse regering is niet de meest enthousiaste als het aankomt op het vergroenen van de energiewinning. Ten minst voor de bühne is ze kritisch over greendeal van de EU. Maar zoals uit het tekenen van een EU-statement blijkt begin april, steunt de regering wel de Green Deal.
Natuurlijk heeft Polen veel te verliezen met de gedane investeringen in de (bruin)kool industrie maar de site MO.be haalt wat cijfers aan die laten zien dat die kolen mijnen financieel gezien - vergeef ons de woordspeling - een bodemloze put lijken. Zij doen dit op basis van een rapport van McKinsey.
Conclusie: Met een investering van 380 miljard euro kan Polen in 2050 klimaatneutraal zijn. Natuurlijk is dit veel geld, maar daar staat tegenover dat Polen onafhankelijker wordt van buitenlandse energieleveranties (wat een politiek stokpaardje is van de regering) en de operationele kosten met 75 miljard euro verlaagd. Verder zouden er 300.000 nieuwe banen gecreëerd worden.
‘Bij het analyseren van de kosten en baten van decarbonisatie moeten we rekening houden met het feit dat klimaatactie tegenwoordig misschien minder belangrijk lijkt dan het bestrijden van de economische gevolgen van de COVID-19-pandemie’, zegt Gustaw Szarek. ‘Maar het is belangrijk te beseffen dat investeren in infrastructuur en koolstofarme technologie de nieuwe groeimotor kan zijn die de Poolse economie nodig heeft, zeker na de epidemie.’
Bron MO.be
Maatschappelijke impact kolenwinning
Waar Polen zo prat gaat op de eigen voorraden kolen, liggen die inmiddels zo diep dat de vraag is of het rendabel is deze naar boven te halen. De bruinkool, gewonnen met dagbouw, heeft grote maatschappelijke impact. Hiervoor moeten hele dorpen verdwijnen. Ook heeft het impact op de omgeving, soms zelfs grensoverstijgend zoals bij het drielandenpunt met Duitsland en Tsjechië.
De NRC schrijft hoe een boer, die dreigt uitgekocht te worden voor een bruinkoolmijn, activist wordt en hij staat niet alleen. Bij de laatste verkiezingen is de pro-bruinkoolmijn burgemeester niet herkozen. Toch zijn er ook mensen in de regio - 33 dorpen zouden verdwijnen als de plannen doorgaan - die hopen financieel voordeel te halen uit de komst van de mijn doordat ze hun land kunnen verkopen.
Economische motieven voor groene energie
De vraag is echter of de energiemaatschappij, PGE, die de mijn wil exploiteren voor hun centrale - de grootste in de EU - doorzet met de plannen. Reden voor de aarzeling? De economische haalbaarheid. De afschrijving die BP al heeft gedaan op olievelden illustreert dat de winning van CO2 uitstotende brandstoffen minder rendabel is. De economische gevolgen van de pandemie versnellen dit proces.
Ook in het artikel van de NRC komt een priester aanbod die puur vanuit financiële overwegingen zonnepanelen heeft geïnstalleerd. Wel in de vorm van een goed zichtbaar kruis op de gevel. Dat dan wel. Overigens krijgt de priester niet direct steun voor zijn initiatief vanuit de kerk. De aartsbisschop van Krakau heeft milieubeheer „een heel gevaarlijk fenomeen in strijd met de Bijbel”.
NRC noemt ook dat de achterstand die Polen heeft niet alleen terug te voeren is op de huidige regering maar dat hierin ook vorige regeringen het hebben nagelaten het onderwerp op te pakken.
Gebrek aan ruimte om te ondernemen met groene energie
Behalve passiviteit is er ook sprake van wetgeving die vergroening in de weg zit. Zo mag de bouw van windmolens - op zich begrijpelijk - alleen als er voldoende afstand is tot huizen. Uitgangspunt: De afstand is tien keer de hoogte. Een die regel niet heel veel afwijkt van de regels in Nederland. Daar geldt twaalf keer de rotordiameter. Echter in een rechtszaak aanspannen door een exploitant van windturbines berekende de rechter dat door de wet minder dan 1 procent van het Poolse grondgebied geschikt is voor windmolens van meer dan 100 meter hoogte. Geen idee hoe dit uitpakt voor Nederland maar waar Nederland kan uitwijken aar de Noordzee heeft Polen veel minder speelruimte op zee. De ondernemer uit Polen is inmiddels failliet.
Investeerders zien het ook
De economische markten beginnen hierin ook een rol te spelen. Een week geleden - op 10 juni - belichtte FD dat de koersen van de Poolse energiebedrijven aan de beurs stegen. Zoals FD het samenvat in drie bullets:
- De koersen van Poolse energiebedrijven gaan omhoog.
- Er zijn signalen dat ook Polen afscheid gaat nemen van steenkool.
- Dat is echter nog geen gelopen race, later deze maand zijn er verkiezingen in Polen.
Als voorbeelden van het bedrijfsleven die de koers wijzigt noemt FD van energiebedrijven Enea en Energa die een plan voor een grote elektriciteitscentrale die op kolen zou draaien afgeblazen en de afbouw van hun aandeel in mijnbouwbedrijf PGG.
'Het lijk erop dat zowel de markt als de Poolse politici na vele, vele jaren tot het inzicht zijn gekomen dat er een grote verandering van strategie nodig is', aldus belegger Adam Lukojc van Allianz tegenover Bloomberg.
Bron FD.nl
De verkiezingen waar ze naar verwijzen zijn natuurlijk de presidentsverkiezingen. De ontwikkelingen daarover volgt u op onze periodieke update. De verwachting is dat echt grote besluiten vanuit de regering dan ook uitblijven tot na de verkiezingen. Zeker omdat de regering een achterban heeft in de mijnen en een pijnlijke boodschap extra hard kan aankomen nu in de mijnregio corona extra hard toeslaat.
Afbeelding pixabay.com
