In dit artikel enkele feiten over de stand van zaken van de economie in Polen, de kampioen van de (economische) groei. Het artikel is gebaseerd op o.a. een artikel van Marcin Piatkowski, Senior Economist bij de Wereld Bank. De Poolse economie groeit, volgens de econoom door een ondernemende geest, een goede kennispositie en investeren gericht op de integratie met de EU. Dit leidt tot een tevreden bevolking.

De economie in cijfers

De Poolse economie groeit, en heeft dat gedaan sinds de toetreding tot de EU ook in 2008-2009 toen alle andere EU landen kampten met de gevolgen van de crisis. Zo komt de Bruto Binnenlands Product (BBP) per hoofd van de bevolking nu op 24.000 dollar.

Daarmee komt het op 67 op een schaal waar 100 het niveau, het gemiddelde, is van de EU-28 (alle EU lidstaten). Ter vergelijking, Nederland scoort op die schaal 131 en Duitsland 122.

Volgens Piatkowski is het nog nooit zo hoog geweest sinds de Poolse Gouden Eeuw (1500-1600) toen het land zich uitstrekte van de Baltische tot de Zwarte Zee.

Een andere indicator van de economische welvaart, op huishoudniveau is de 'Actual Individual Consumption' of AIC. Op deze schaalt scoort Polen 75 (tegen 113 voor Nederland). Dit geeft aan dat de economie en de welvaart in Polen die van het 'Westen' steeds meer benaderd. Zeker als je bedenkt dat dit getal voor Nederland wat is gedaald en voor Polen is gestegen van 70 in 2011 naar 75 in 2013.

In de economie ging het de afgelopen jaren voor een deel over schuldenposities van landen en consumenten en daarmee samenhangend de kosten die een staat moet maken om geld te lenen. In Nederland loopt het geleende bedrag op naar de 70% van het BBP. In Polen ligt dit rond de 55%. Uiteraard lenen ook consumenten en bedrijven geld. In Nederland wordt voor 250% van het BBP geleend. In Polen is dit nog geen 80%.

Wat mogelijk meespeelt is dat Polen een netto ontvanger is van EU geld. Geld dat gebruikt wordt om stevig te investeren in bijvoorbeeld infrastructuur. Dit heeft als effect dat de staat hiervoor geen geld uit andere bronnen hoeft aan te boren. De econoom geeft wel aan dat deze infrastructuur bijdraagt aan de toenemende handel tussen Polen en de rest van Europa. Een van de sterkte van Polen is dat ze duidelijk gericht zijn op deze integratie met de EU en het Westen.

Door de econoom niet genoemd, maar ook een duidelijke politieke keuze om internationale handel te stimuleren, is de keuze van de Polen om op verschillende plaatsen handelszone's in te richten. Dat zijn regio's waar buitenlandse bedrijven tegen aantrekkelijke voorwaarden kunnen investeren.

Deze handelszones hebben geleid tot het bouwen van fabrieken en distributiecentra waar Polen werk vinden. Denk aan fabrieken van bedrijven als Opel en recent nog Volkswagen of het distributiecentrum van Amazon. Dit lijkt te gaan om goedkope handjes maar ook kennis is daarin belangrijk. Zo zitten bij Wrocław op een sciencepark de bedrijven LG Electronics, Toyota, Google en Siemens. Ook voor de ontwikkeling van dit soort kennisintensieve parken wordt samengewerkt met de EU.

Het prijsniveau

Op een vergelijkbare schaal kan ook het prijsniveau van een land worden afgezet. In dat geval scoort Polen 53 tegen 114 voor Nederland. Daarmee lijkt het leven in Polen een stuk goedkoper maar voor de bewoners is dat met een lagere 'AIC' natuurlijk maar relatief. Daar komt bij dat sinds de val van het communisme de prijzen wel degelijk zijn gestegen en dat lang niet iedereen evenredig erop vooruit is gegaan qua inkomen.

Tevredenheid

Volgens onderzoek is 80% van de Polen tevreden met zijn leven. Dit was ongeveer de helft bij de val van het communisme ruim 25 jaar geleden. Volgens Piatkowski is dit ook te danken aan het wereldkampioenschap Volleybal, de bronzen plak bij handbal en de winst van het voetbal elftal van Duitsland in de laatste helft van 2014.

Andere welvaartscores zijn terug te vinden bij de OECD* Better Life Index.

Zo doet Polen het bij die 'lijstjes' bijzonder goed qua opleiding (tweede achter Finland, Nederland is twaalfde) en veiligheid (tweede achter Japan) al liggen op die schaal de scores dicht bij elkaar. Op veel andere punten zoals bijvoorbeeld huisvesting is voor het land nog een inhaalslag te maken

Veiligheid

De veiligheidsscore is opgebouwd uit het percentage inwoners dat slachtoffer is geweest van mishandeling. Polen hoort hierbij met een score van nog geen 2% bij landen als Japan, Canada, de US en de UK. Nederlands scoort hier 4,88%.  Het tweede cijfer dat meetelt is het aantal moorden per 100.000 inwoners. Dit ligt in Polen op 1 tegen 0.9 in Nederland.

Opleidingsniveau

Een cijfer waar in Nederland alleen maar jaloers naar gekeken kan worden is de score op opleidingsniveau. Dit is opgebouwd uit het aantal jaar dat men onderwijs geniet, de prestaties van 15-jarige scholieren op een internationale scorelijst en het percentage van de bevolking tussen 25 en 64 jaar dat ten minste een opleiding op 'high school' niveau heeft afgemaakt. Dit laatste cijfer is voor Polen 89% tegen 72% in Nederland.

De 15-jarige scholier in Polen scoort op OECD PISA 2012 study, net als de Nederlandse scholier, bovengemiddeld qua lezen, wiskunde en 'science'. Wat wel op valt is dat er bij Poolse scholieren sprake is van een toenemende score terwijl in Nederland sprake is van een, zij het kleine, teruggang.

Het voordeel van de ' lagere lonen'  dat Polen nu nog biedt is tijdelijk van aard. De kennispositie die al investeerders heeft aangetrokken is minder afhankelijk van het salarisniveau en met bovenstaande cijfers lijkt die ook naar de toekomst toe geborgd te zijn

De optimistische conclusie

De econoom Piatkowski is tegen deze achtergrond positief over een economie die gebaseerd is op visie (integratie met de EU), ondernemerschap en kennisontwikkeling.

*) Over de OECD: The mission of the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) is to promote policies that will improve the economic and social well-being of people around the world.