Van de bloemen naar de boekhouding
In korte tijd twee nieuwsberichten over arbeidsmigratie. Medio oktober verscheen een artikel in verschillende media over Polen die in Nederland aan de slag gaan als accountant. En nog geen maand later een bericht over de afnemende animo om in Nederland te gaan werken als seizoensarbeider. Een voor ondernemers in het Westland een vervelende ontwikkeling. Wij zetten hieronder ingekort beide artikelen achter elkaar. Aan het eind nog twee toevoegingen uit eigen koker.
De Polen vinden het welletjes in het Westland
Bron NOS, 19 november 2016
Uitzendorganisaties geven volgens het artikel bij de NOS aan dat het steeds moeilijker wordt om in Polen arbeidsmigranten voor seizoensarbeid in Nederland te werven.
In het Westland zijn veel glastuinbouwers en aanverwante bedrijven afhankelijk van Poolse seizoensarbeiders. Hier vrezen ze dan ook eventuele economische gevolgen als de Polen wegblijven. Naast de tuinbouw werken ze ook in de bollenteelt en bij aspergeboeren
Deze zomer publiceerde het CBS cijfers waaruit blijkt dat er inmiddels meer dan 150.ooo Polen in Nederland woonachtig zijn.
Minder aanbod en minder animo
Er zijn meerdere redenen waarom er minder Polen naar Nederland komen.
Ten eerste vergrijst ook de Poolse bevolking waardoor er minder arbeidsaanbod is volgens Pawel Kaczmarczyk, directeur van het Centrum voor Migratieonderzoek aan de universiteit van Warschau. (Met de recente aankondiging van de verlaging van de pensioenleeftijd neemt het aantal vacatures in Polen alleen maar toe. Lees meer hierover in het artikel van Marc Peirs | Polen in Beeld Redactie).
Ten tweede is er meer arbeidsaanbod in Polen en Duitsland waardoor uitzendbureaus beter hun best moeten doen om de Polen naar Nederland te halen. In Polen groeit de economie en neemt het gemiddeld inkomen neemt toe. Daardoor is er minder noodzaak om in het buitenland te zoeken naar werk.
Dit alles brengt zorgen met zich mee voor ondernemers in het Westland. "Ongeveer 90 procent van de mensen die hier in de kassen werken zijn Polen", zegt wethouder Arne Weverling. "We houden nu onze economie draaiende met Polen. Als die wegvallen, hebben we een probleem." Ook omdat blijkt dat Nederlanders in de bijstand het werk niet willen doen. De economie in het Westland vertegenwoordigd 7 miljard aan export.
Imago van Nederland
Ten derde zou het imago van Nederland een rol kunnen spelen aldus Kaczmarczyk: "Vroeger had Nederland een goed imago in Polen. Ik heb geen cijfers om dat te bewijzen, maar mijn idee is dat het beeld de afgelopen jaren is veranderd." Met name berichten in de Poolse media over het gebrek aan gastvrijheid van Nederland spelen daarbij een rol. "Daar ligt een uitdaging voor Nederland".
Polen in Nederland nu ook werkzaam als accountant
In de Volkskrant verscheen op 13 oktober een bericht over een Nederlandse accountant uit Arnhem, die voor zover bekend, als eerste een uitbestedingsbedrijf opgericht met behulp van accountants in Polen.
Het bedrijf Switchdesk Finance is sinds juli actief en bemiddelt momenteel voor om en nabij tien Poolse accountants. Op termijn wil het bedrijf 50 tot 100 Poolse accountants tijdelijk werk laten verrichten bij Nederlandse accountantskantoren.
Tekort in Nederland
Er is een tekort aan afgestudeerde Nederlandse accountants, meldde de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) vorig jaar al. In de eerste helft van 2016 stonden er een kleine 3000 vacatures open. Het aantal vacatures voor de beroepsgroep steeg bijna 9 procent in die periode.
Deze krapte raakt vooral de kleine- en middelgrote accountants in Nederland omdat 'de grote vier' de meeste studenten aantrekken of kunnen terugvallen op een internationaal netwerk van partnerkantoren. Eén van de grote vier, het kantoor KPMG heeft bijvoorbeeld buitenlanders aan het werk, uit Polen, maar tevens uit allerlei andere landen zoals India, Zuid-Afrika of Australië.
De taal vormt volgens Switchdesk geen probleem omdat contact met klanten niet noodzakelijk is. Het bedrijf rekruteert pas afgestudeerde accountants in de universiteitsstad Opole, een kleine vier uur rijden ten westen van Warschau.
Werken vanuit Polen
De Polen werken in principe in hun thuisland, maar kunnen eveneens bij de Nederlandse bedrijven op de werkvloer ingezet worden. Die moeten dan geen bezwaar hebben tegen een accountant die de Nederlandse taal niet machtig is. De voertaal is Engels.
Ook in deze bedrijfstak is er een financieel voordeel voor de 'inhuurder', de Poolse accountant is goedkoper dan zijn Nederlandse beroepsgenoot. Switchdesk huurt ze in tegen in Polen gangbare salarissen. Ook met eventuele huisvestingskosten zijn ze dan nog steeds goedkoper dan Nederlanders die hetzelfde werk doen.
Transitie van werk
Als redactie van Polen in Beeld willen we graag aan bovenstaande berichten nog een paar 'beschouwingen' toevoegen.
'Inpikken' van banen
Bij sommige groepen van de bevolking bestaat het idee dat arbeidsmigranten banen 'inpikken'. Als iets blijkt uit beide berichten is dat er sprake is van schaarste in het aanbod van goede en gemotiveerde werkkrachten. Een fenomeen dat ondernemers, al dan niet ondersteund door een (gespecialiseerd) uitzendbureau oplossen door te werven op plaatsen waar dit aanbod wel beschikbaar is.
Shared Service Center
Het bericht over de accountants suggereert dat het nieuw is dat het arbeidspotentieel in Centraal Europa wordt aangesproken. Dit is volgens ons niet het geval. Er zijn al meerdere multinationals die in de regio een zogeheten 'shared service center' hebben ingericht. Dit kan gaan om bierbrouwers, techbedrijven en financiële dienstverleners. Deze organisaties kiezen ervoor om werkzaamheden die niet locatiegebonden zijn zoals administratie, innovatie of logistieke expertise niet per land maar per regio te centraliseren. Maar ook iets fysieks als een Fullfilment Center, zoals bijvoorbeeld dat van Amazon, kan in Polen staan.
Bij deze centralisatie is Centraal Europa al langere tijd favoriet zowel vanwege het kennisniveau als, laten we eerlijk wezen, ook het salarisniveau al wordt dit voordeel wel minder. Bij fysieke stromen is Polen dan weer favoriet omdat dit land qua locatie en infrastructuur 'het dichtstbij is'.
De visie van de regeringen
Tijdens de Polish Dutch Business Forum van 24 november kwam het onderwerp arbeidsmigratie ook aanbod.
"Polen moet niet langer goedkope arbeiders naar Nederland sturen om asperges te steken, maar juist hoog opgeleide ondernemers om miljoenen te investeren". Dat zei de Poolse vicepremier Mateusz Morawiecki. Hij was samen met minister Kamp aanwezig bij het forum. Hij voegde daar nog aan toe: "We hebben die mensen hier (Polen red.) zelf nodig omdat we hier een lage werkeloosheid hebben en gewoon arbeiders nodig hebben."
De ministers waren ook te horen op BNR radio.
