De horizon - Wiesław Myśliwski

Van de hand van Karol Lesman is een vertaling verschenen van de roman 'Widnokrąg'  - 'De Horizon' van schrijver Wiesław Myśliwski.

Het verhaal

Een kindertijd in Polen. De jonge Piotr woont met zijn familie op het platteland. Wanneer in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog het front steeds verder oprukt, komt er een einde aan de landelijke idylle en de geborgenheid. Vader, moeder en Piotr worden geëvacueerd en in een kleine stad ondergebracht bij de mysterieuze dames Poncka, die Piotr in hun verlangen een man van hem te maken de tango leren. Terwijl zijn ouders lijden onder de armoede en nauwelijks aan het nieuwe leven kunnen wennen, wordt Piotr verliefd op een mooi meisje uit de buurt dat zo prachtig orgel speelt.

De horizon is een monumentale roman over het geheugen, het opgroeien en de liefde.

Lievelingsroman

Op de flaptekst noemt vertaler Karol Lesman, winnaar van de  Martinus Nijhoff Vertaalprijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds, dit boek zijn lievelingsroman:

"Mijn lievelingsroman van mijn favoriete auteur. En niet alleen vanwegen het ongeëvenaard ontroerende, onvergetelijke portret van de moeder. Dit is geen magisch realisme, dit is lyrisch realisme."

Een ode aan Wiesław Myśliwski

In oktober was er in Amsterdam een bijeenkomst over de Poolse literatuur ter ere van vertaler  Karol Lesman. Tijdens deze avond bracht Gerdien Verschoor een Ode aan de Poolse literatuur die ze vervolgens ook op haar website plaatste. Hier de passage over Myśliwski:

Voor mij is Myśliwski met terugwerkende kracht de bodem waar alle Poolse literatuur uit voortkomt – de oersteen uit het motto van zijn boek Steen op steen, de steen waarop al het andere gebouwd is.

In zijn romans vinden we de liefde voor de Poolse aarde, de stille rivieren, de geheimzinnige bossen. In zijn romans vinden we de Poolse kinderliedjes, de vlechten van de meisjes, de gestopte gaten in de kousen. De symboliek van de stropdas, de magie van het doppen van bonen, de liefde in het hooi. In zijn romans verliest een tafel zijn ziel wanneer de lade wordt gestolen en komen de graven op het kerkhof zo door elkaar te liggen dat we niet meer weten wie waar is begraven. Myśliwski geeft Szymek Pietruszka zestien pagina’s de ruimte om te vertellen hoe hij met zijn paard en wagen een nieuwe weg is overgestoken – met catastrofaal gevolg.

Na de romantische en positivistische negentiende eeuw en het veelstemmige Interbellum kwamen de oorlogsjaren, die doordrongen tot de haarvaten van de na-oorlogse Poolse literatuur. In de romans van Myśliwski is de oorlog overal zo aanwezig dat we als lezer soms niet weten of het nu om een oorlog uit het verleden, het heden, of de toekomst gaat, terwijl we tegelijkertijd heel goed weten dat het gaat om één oorlog: die ene. En zij is overal: in adresboekjes en in kluiten aarde, in het licht op een foto en in de manier waarop tante Jadwinia haar haren wast, in een varkenskot, een wodkafles, en in altijd weer opnieuw beginnen.

Als al die andere vertalingen van Karol Lesman u koud lieten, en u heeft Myśliwski nog niet gelezen, dan zal Myśliwski uw liefde voor de Poolse literatuur en voor de Poolse taal definief doen ontbranden. Myśliwski, dames en heren: u moet het willen, kunnen, en durven: romans van minstens 500 bladzijden die u een wereld binnentrekken die u nog nooit eerder heeft betreden, een taal die u dwingt tot slow reading, filosofische gedachten waar u op moet kauwen, personages waarbij u regelmatig hardop uit zult roepen: ‘nee, doe het niet!’.

....

Widnokrąg maakte destijds zo’n indruk op me dat ik het nooit helemaal heb uitgelezen: ik kon niet tegen het idee dat ik de laatste bladzijde van het allermooiste boek ooit zou hebben gelezen en het daarna definitief zou moeten dichtslaan. Eenmaal die veelstemmige en associatieve verbeeldingswereld van Myśliwski ingetrokken, wil je haar nooit meer verlaten.

Nader kennis maken met Myśliwski

Heeft u na bovenstaande introductie de behoefte nader kennis te maken met de schrijver? Lees dan zeker de hele ode van Gerdien Verschoor op haar website. Eerder publiceerde we al een kort artikel over de schrijver met daarin een verwijzing naar een langer artikel uit de NRC.

Maar via de boeken is het natuurlijk de mooiste manier: