Kieślowski anderhalve maand in the picture bij EYE

Kieślowski anderhalve maand in the picture bij EYE

In 1993 verscheen Trois Couleurs: Bleu, de eerste van het drieluik van Kieślowski. Nu dertig jaar later worden in de maand januari worden vier films van de Poolse grootmeester opnieuw uitgebracht na een digitale restauratie. EYE vertoont een retrospectief van de belangrijkste fictiefilms, documentaires en korte films die Kieślowski tussen 1978 en 1994 maakte.

Distributeur Cherry Pickers geeft de vier films ook een nieuwe bioscooprelease: Trois couleurs: Bleu vanaf 12 januari en Trois couleurs: Blanc, Trois couleurs: Rouge en La double vie de Véronique vanaf 19 januari. Eye brengt Blind Chance vanaf 19 januari opnieuw uit in de bioscopen. Dit betekent dat behalve bij EYE de trilogie, of delen daarvan, te zien zijn bij andere theaters in Nederland (zie Google).

Het retrospectief van deze, misschien wel belangrijkste, Poolse filmmaker loopt tot eind februari. Het volledige programma is te vinden op de site van EYE.

Hoe te leven volgens Kieślowski

Krzysztof Kieślowski verwierf wereldwijde bekendheid met de Dekalogen en de vier films die nu opnieuw uitgegeven worden. Zijn mooi vormgegeven verhalen met oog voor detail gaan over universele vragen, complexe menselijke gevoelens en verhoudingen. In zijn oeuvre stelt hij de vraag "Hoe moet men leven?" en probeert hij een antwoord te geven of op zijn best een richting van een antwoord. Zelf zei Kieślowski in een interview: "Iedereen wil de wereld veranderen als hij de moeite neemt om iets te doen. Ik geloof niet dat ik ooit geloofde dat de wereld veranderd kon worden in de letterlijke zin van het woord. Ik dacht dat de wereld beschreven kon worden."

Kieślowski begon het beschrijven van die wereld in zijn carrière als documentairemaker al lijken we dit te vergeten met het succes van zijn films. In de jaren 1966-80 produceerde hij meer dan een dozijn documentaires, waarvan de meeste de sociale, economische en politieke realiteit in de Poolse Volksrepubliek onderzochten. Een aantal zijn te bekijken via het VOD platform 35mm.omline.

Gewone plaatsen zoals fabrieken of ziekenhuizen dienden als achtergrond om een universeel beeld te scheppen van de toenmalige Poolse realiteit. Enkele van deze documentaires zijn gratis online te bekijken. Ook in het retrospectief van EYE worden verschillende documentaires vertoond. Het maken van documentaires maakte Kieślowski bewust dat je letterlijk beeldvormend kan zijn in het weergeven van de werkelijkheid.

De filmmaker Kieślowski

Het hospitaalleven uit een van de documentaires (1977) komt terug in Przypadek (Blind Chance 1981). We volgen drie keer de jonge Bogusław Linda in de rol van Witek. Drie keer doet hij een poging om de trein van Łódź naar Warschau te halen. Hiermee beginnen drie versies van zijn leven. Een als actieve communist, een als actieve dissident en een in een gewoon ´burgerlijk´ leven. Een film die in Polen door de censor van de communistische regering werd verboden. De film is te zien bij EYE op:

• Woensdag 25 jan | 19:15 - 21:23
• Donderdag 23 feb | 19:15 - 21:23

Ook zijn Dekologen, waarin iedere keer een van de tien geboden centraal staat, maakt heel sterk gebruik van de Poolse maatschappij. Zo speelt de tot een langere film uitgewerkte "A short film about love" zich af binnen in een stadswijk met de karakteristieke flats uit de tijd van het communisme.

Samenwerkingen

Bepalend in de carrière van Kieślowski zijn ten minste twee ontmoetingen. De eerste is met de advocaat Krzysztof Piesiewicz. Kieślowski was van plan een film te maken over de staat van beleg van eind 1981 en de politieke processen. Piesiewicz wees Kie ślowskiop hoorzittingen om te filmen. Dit project resulteerde uiteindelijk in de fictiefilm No End (1984) waarvoor ze samen het scenario schreven. Het begin van een jarenlange samenwerking inclusief de tirlogie.

Een andere bepalende samenwerking is dit met de componiste Zbigniew Preisner. Hij kreeg als autodidact en beginnend componist de vrije hand van Kieślowski. Hun gebruik van de muziek typeert zich doordat ze het gebruiken als muziek iets kan toevoegen aan het verhaal, een extra laag kan aanbrengen. De muziek wordt niet gebruikt om al aanwezige emoties te versterken, iets waar Hollywood sterk in is. De muziek speelt daarmee een belangrijke rol en soms zelf letterlijk in de verhaallijn zoals bij Veronique (over een zangeres), Blue (componiste) en in mindere mate White (Poolse kapper op straat gezet door zijn Franse vrouw maakt muziek met zijn kam waardoor hij kennismaakt met een landgenoot in Parijs). Nick Reyland schreef voor ons een mooi artikel over deze samenwerking.

Helaas overleed Kieślowski in 1996 nog geen 55 jaar oud anders hadden nog mooie projecten kunnen volgen. De compositie Requim for my friend die Preisner schreef naar aanleiding van het overlijden wordt deel ook gespeeld in EYE op woensdag 18 januari om 19:00.

De ultieme filmtrilogie

Deze samenwerkingen resulteerden (volgens NRC) in de ultieme filmtrilogie die nu dus digitaal gerestaureerd opnieuw wordt uitgebracht.

Meer informatie

Voor het hele programma kijk op de website van EYE.

NRC schreef een aantal artikelen rond het retrospectief:

• Profiel: Krzysztof Kieslowski schiep paradoxen, parallelle universa en de ultieme filmtrilogie
• Interview Catherine Cormon Zij monteerde de trilogie die workaholic Kieslowski de das omdeed
• Vier favorieten van NRC-recensenten:
  • Bleu door Dana Linssen.
  • La Double Vie de Veronique door Robbert Blokland.
  • Blind Chance door Coen van Zwol.
  • A Short Film About Love door André Waardenburg.

Still boven dit bericht toont Juliette Binoche in Bleu. Alle stils via de site 35mm.online