De Hater: beklemmend goede film van Komasa
Filmmaker Jan Komasa brengt met De Hater een cocktail in uw huiskamer die niet anders dan beklemmend is te noemen.
De hoofdpersoon Tomasz (Maciej Musialowski) wordt weggestuurd van de rechtenfaculteit wegens plagiaat. Diezelfde avond is hij uitgenodigd bij het welgestelde gezin dat vroeger bij zijn ouders vakantie vierde. Tomasz ontvangt van Robert (Jacek Koman) en Zofia (Danuta Stenka) nu een toelage en heeft zijn zinnen gezet op hun dochter en jeugdvriendin Gabi (Vanessa Aleksander). We maken gelijk kennis met zijn manupilatieve kwaliteiten. Hij verzwijgt dat hij is weggestuurd van de studie en laat zijn telefoon liggen om af te luisteren wat ze na het gesprek over hem vertellen.
Die kwaliteiten maken hem succesvol als hij gaat werken bij een online marketing bureau dat via sociale media met fake accounts voor opdrachtgevers campagnes voert op (of over) het randje van het toelaatbare.
Het werk en zijn obsessie met Gabi raken vervlochten. Het gezin behoort bij de kring van intimi van burgemeesterskandidaat voor de hoofdstad Warschau, Pawel Rudnicki (Maciej Stuhr). Tomasz voert online campagne tegen hem en zet volgers en tegenstanders tegen elkaar op en stuurt aan op escalatie.
In de echte wereld treed Tomasz toe tot het campagneteam en misbruikt bedrijfsmiddelen om Gabi en haar ouders af te luisteren. Tomasz drogeert Pawel en neemt hem mee naar een gaybar. De daar gemaakte beelden worden in de online campagne tegen Pawel gebruikt en daarmee wordt homohaat een campagnethema.
Voorspellende gave
De film is opgenomen in het najaar van 2018, zo meldt de aftiteling nog expliciet. Inmiddels hebben we een aantal ingrediënten van de cocktail terug gezien in de realiteit. Een maatschappelijk discours die leidde tot de moord op liberale burgermeester Pawel Adamowicz in januari 2019. Dit gegeven neem je als kijker mee bij het kijken van de film.
Inmiddels was (in)tolerantie voor de LHTB-gemeenschap een campagnethema tijdens de afgelopen presidentsverkiezingen waarbij de liberale kandidaat, die toevallig burgemeester is van de hoofdstad Warschau, de sociale media gebruikt om zijn kiezers te bereiken omdat de staatsmedia als propagandamachine draaide voor de regeringskandidaat.
De maatschappelijke verdeeldheid in de film zowel progressief versus rechts-conservatief en de welgestelde stedeling (Gabi en haar ouders) en de minderbedeelden (Tomasz) is ook geen fictie meer.
Het verspreiden van desinformatie via sociale media wat de film laat zien is natuurlijk geen exclusief Pools fenomeen. En daarmee snijdt de film een diversiteit aan thema's aan waarin regisseur Jan Komasa en de scenarioschrijver Mateusz Pacewicz in hun uitwerking dus een voorspellende gave blijven te hebben.
Karakterstudie
Voor de recensent van Lagarde aanleiding tot het oordeel dat de film daardoor wat te lang duurt: "Toch stipt Pacewicz iets te veel thema's, aan waardoor de film enigszins te lang duurt. Het is namelijk niet alleen een karakterstudie van Tomasz, maar tevens een kritiek op de hedendaagse westerse cultuur. Tomasz is een jonge man met een gebrek aan empathie die past in een online ecosysteem dat hem negatief stimuleert, maar tegelijkertijd wordt hij zelf gemanipuleerd door opportunisten."
Ons oordeel is anders. Juist door de vervlechting van deze themas krijgt de film - die te zien is op Netflix - extra diepgang. Zonder die maatschappij kan het karakter zich niet ontwikkelen zoals het zich nu ontwikkeld. Nu de fictie dan ook nog eens door de werkelijkheid is achterhaald, maakt dat de film extra beklemmend. Daarmee is het voor ons de zit van iets meer dan twee uur meer dan waard.
Succesvol duo
Het duo Komasa en Pacewicz werkte eerder samen aan Corpus Christi. deze film kreeg een Oscarnominatie en verschijnt dit najaar in Nederland in de bioscopen. Als regisseur weet Komasa opnieuw een jonge acteur als hoofdpersoon neer te zetten die grote invloed uitoefent op zijn omgeving.
De film is sinds 29 juli te zien op Netflix. Oorspronkelijke titel: Sala samobójców. Hejter
