Via een artikel over een expositie in Borne maakten we als redactie kennis met grafisch kunstenaar Sjoerd Tegelaers. De link met Polen? Hij heeft daar een stuk van zijn opleiding genoten omdat daar de expertise aanwezig is die hij zocht om zich verder te kunnen ontwikkelen. Deze opleiding bracht hem naar Wrocław. Onderstaande tekst is van zijn hand en schetst de aanleiding om naar Polen te gaan en geeft een beknopte impressie van zijn verblijf daar.
Bij dit artikel enkele van zijn werken welke hij in Wrocław maakte plus foto's van zowel zijn hand als twee bevriende fotografen.
Het ontstaan van mijn interesse voor de grafiek
In 2014 ben ik afgestudeerd van de fine art/ schilderafdeling van de AKI in Enschede.
Het grootste deel van mijn 4 jaar studietijd aan deze academie heb ik me bezig gehouden met het schildermedium. Mijn interesse voor de grafiek werd ‘pas’ in mijn 3e jaar van de studie geprikkeld, en ik was in dat studiejaar dan ook vaak in de grafiekwerkplaats te vinden. Er was op de academie geen specifieke opleiding in de richting van grafiek, alleen een werkplaats waar je onder begeleiding van 2 docenten meer kon leren over de verschillende technieken die in de grafiek te gebruiken zijn.
(aquatint, lino en houtsnede, droge naald en zeefdruk.)
In het begin van mijn 4e studiejaar, besloot ik om een exchange te gaan doen, en heb ik de mogelijkheid aangegrepen om 6 maanden op de kunstacademie van Cuenca (Spanje) te gaan studeren. Hier heb ik de photopolymer ets techniek geleerd, onder begeleiding van professor Ramón J. Freire Santa Cruz. Deze techniek gaf me de mogelijkheid om schilderkunst en tekenkunst dichter bij elkaar te brengen, en in deze techniek ben ik me uiteindelijk gaan specialiseren.
De keuze voor Polen
Na het afronden van mijn studie had ik het gevoel dat ik nog veel belangrijke kennis miste op het gebied van de grafiek, ook had ik een grote interesse in de mezzotinttechniek ontwikkeld, en had ik op mijn academie geen docent gevonden die me daar les in kon geven. (Red.: Mezzotint is een grafische techniek met koperplaten en inkt. Zie Wikipedia)
Op het advies van verschillende collega’s en docenten ben ik op zoek gegaan naar een vervolgstudie in Polen. Het werd me geadviseerd naar Polen te gaan omdat Polen een lange traditie op het gebied van grafische kunst heeft. Ook werd me duidelijk dat Poolse grafici over de hele wereld gerespecteerd werden door hun professionaliteit en kundigheid. Omdat ik het beste voor mijn ontwikkeling als graficus zocht en op zoek was naar een academie die traditie en ambacht aanbood ben ik gaan zoeken naar een universiteit in Polen die me dit kon bieden.
Van Spanje naar Wrocław in Polen
Achteraf gezien is mijn keuze voor Polen niet alleen afhankelijk geweest van de zoektocht naar een plek waar ik professioneel graficus kon worden. Mijn keuze voor Polen was namelijk al tijdens mijn 4e jaar van de AKI beïnvloed door de ervaringen die ik heb opgedaan met Poolse mede kunststudenten die ik tijdens mijn exchange in Cuenca heb ontmoet. Tijdens mijn exchange in Spanje ben ik namelijk meerdere Poolse kunststudenten tegengekomen. En met een aantal van deze studenten ben ik erg goed bevriend geraakt. Twee van mijn Poolse vrienden studeerde in Wrocław, en konden me dus veel informatie geven over de kunstacademie en studiemogelijkheden.
In de zomer van 2014 (vlak voor mijn afstuderen) ben ik naar Wrocław gereisd om de academie te gaan bekijken, en mijn vrienden weer te ontmoeten.
Prachtige grafiekafdeling
Ik moet toegeven dat ik versteld stond van de prachtige grafiekafdeling die de school heeft. Technieken als zeefdruk, lithografie, en intaglio (Onder de noemer intaglio vallen zowel de diep druk technieken in het etsen : aquatint en droge naald. als ook hoogdruk: houtsnede en linosnede), hadden ieder hun eigen afdeling, apparatuur en werkplekken. Tijdens de paar dagen dat ik in Wrocław was, hebben mijn vrienden me de academie en de stad laten zien, En heb ik de mogelijkheid gevonden om met verschillende professoren te spreken. Hierdoor ontdekte ik dat er een professor was die veel ervaring had met mezzotint, wat voor mij de doorslag heeft gegeven om voor deze academie te gaan kiezen.
Studeren in Wrocław
Uiteindelijk heb me aangemeld voor een post-graduate studie 'The Wrocław School of Printmaking' aan de The Eugeniusz Geppert Academy of Art and Design in Wrocław. Aan het eind van de zomer van 2014 kon ik aan deze eenjarige studie in Wrocław beginnen.
Het jaar van wonen en studeren in Polen heeft me ontzettend veel opgeleverd. Veel nieuwe contacten en een dieper inzicht in de grafiek (mezzotint in het bijzonder). Ook heeft het me de zelfverzekerdheid gegeven om als professioneel grafisch kunstenaar naar buiten te treden. De professoren op de grafiek afdeling varieerde tussen gerenommeerd en jong talent, wat de studenten een goede mogelijkheid bood om te leren van actief kunstenaars. Mijn ambitie om meer over de mezzotint techniek te kunnen leren heb ik kunnen waarmaken. Onder begeleiding van Chris Nowicki en Agata Gertchen heb ik alle stappen geleerd om tot een goede mezzotint afdruk te komen (Mijn specialisme is nog steeds photopolymeer, mezzotint is een techniek waar ik nu een basiskennis in heb opgebouwd maar nog meer ervaring mee wil opdoen).
Inspiratie in Wrocław
Wrocław is een erg inspirerende stad voor me geweest, ik heb op verschillende plaatsen gewoond, en uiteindelijk heb ik een prachtig appartement kunnen delen met een van mijn vrienden in Władysława Łokietka (op loopafstand van het centrum).
Mijn looproute naar school bracht me langs de verschillende eilandjes bij de Oder. (Via Wyspa Bielarska, langs Wyspa Słodowa, Młyńska en Piasek).
Plekken als Hala Targowa (markthal waar ik vaak mijn verse groeten en fruit kocht, zie foto), Fabryczna (waar ik ging sporten) en Rynek (Het centrale marktplein waar ik vaak langs kwam) hebben een sterke herinnering bij me achtergelaten, en doordat mijn vrienden in verschillende delen van de stad woonde ben ik met grote delen van de stad bekend geraakt.
Een internationale studie
Tijdens de studie zat ik in een internationale klas, mensen van over de hele wereld zijn naar Wrocław gekomen om de postgraduate studie te volgen, en dit waren ook de mensen waar ik veel mee heb opgetrokken. Het is me zwaar gevallen om contact te leggen met de Poolse medestudenten van de academie, een groot deel sprak namelijk geen Engels, of was al erg actief in hun eigen vriendengroep waardoor contact leggen een stukje ingewikkelder werd. Daarbij komt dat ik zelf de Poolse taal niet machtig ben.
Ik heb het geluk gehad dat ik al een aantal Poolse vrienden in de stad had, en via hen werd ik makkelijker toegelaten in hun Poolse vriendenkring.
De Poolse kunst
Kijkend naar de ontwikkelingen in de Poolse kunst, wil ik me voornamelijk beperken tot de net afgestudeerde Pools kunstenaars die ik ken en waarvan ik het werk ook langere tijd heb kunnen bestuderen. Het is me opgevallen dat de studenten van de verschillende afdelingen sterk beïnvloed werden door hun docenten. In zo verre zelfs dat het werk dat ze maakte, op het werk van de docent leek, en er dus weinig eigenheid meer in te vinden was.
Door mijn eigen achtergrond en opleiding, had ik toen ik naar Polen ging al een compleet eigen stijl. Ik kwam dan ook naar Wrocław om me op technisch gebied verder te ontwikkelen. Hierdoor voelde ik een sterker verwantschap met Pools kunstenaars die zich hadden losgeslagen van deze ‘academie kunst’, en hun eigen pad durfden te bewandelen.
De werken van Grzegorz Bolibok, Tomasz Bolik en Anna Raczynska hebben de meeste indruk op me gemaakt.
Foto verantwoording
Foto's bij dit artikel zijn van Sjoerd zelf en van de fotografen Veit Schmoll (de werken met de titels: At play, Pigeon’s watch, Streetlight en Wrocław market), Aalt van de Glind. (het werk met de titel Portrait of Sjoerd).
Waar kunt het werk van Sjoerd bewonderen?
Uiteraard kan u het werk van Sjoerd bewonderen op zijn website. Verder zijn er dit jaar de volgende exposities gepland:
- 29 May 2016 - 10 July 2016, Solo exhibition, Cultureel Podium Bornse Synagoge, Borne
- 24-25 September 2016, Maasmixed collaboration residence, Nijmegen
- October 2016, The month of printmaking, galerie Broekhuis, Enschede