Het Britse dagblad 'The Guardian' zet de schijnwerpen op verborgen kunstschatten. Deze keer Memories of a Polish Paratrooper van Marie Louise Wrightson.
Het initiatief van The Guardian
Nu openbare kunstcollecties gesloten zijn, brengt het dagblad de kunst naar de lezers en verkennen ze 'verborgen juweeltjes' uit het hele land in samenwerking met Art UK. De keuze die wij hier delen is Fife’s Memories of a Polish Paratrooper.
Over het schilderij
De schilderijen van Wrightson, afgestudeerd aan Duncan van Jordanstone College of Art, Dundee, worden meestal beïnvloed door sprookjes, films, tekenfilms en kinderboeken. Dit specifieke schilderij werd in 2006 gemaakt voor een tentoonstelling met de titel ‘Past / Present’. Hedendaagse kunstenaars werd gevraagd om te reageren op objecten uit museumcollecties in Fife.
Wrightsons schilderij is geïnspireerd door objecten die betrekking hebben op Poolse militairen, waaronder de 1e Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade, gestationeerd in Fife tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Polen in Fife
Tijdens de Tweede Wereldoorlog trainde de 1e Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade in Fife. In het bijzonder bij Largo House met de zogeheten 'Monkey Grove'.
Deze brigade bestond uit Poolse ballingen die waren ontsnapt uit bezet Polen en Poolse migranten uit bijvoorbeeld Noord of Zuid Amerika. Ze trainden om een bijdrage te leveren aan de bevrijding van Polen.
Voor de Poolse paratroopers pakte het helaas anders uit. In september 1944 werd de brigade bij Arnhem ingezet voor Operatie Market Garden. Enkele van de Poolse overlevenden vestigden zich na de oorlog in Fife. Begin jaren 2000 schonk het museum comité van Poolse ex-militairen in Fife hun collectie aan Fife Museums.
De objecten op het schilderij
Het schilderij toont van bovenaf een parachutist die op de grond is gaan zitten, op wat lijkt op een grindstrand. Hierop is de helm met het embleem van het Poolse leger heel herkenbaar net als de gedrapeerde parachute.
Alle afgebeelde voorwerpen op het schilderij vormen een mooi zoekplaatje met onder andere verschillende medailles, foto's met bijvoorbeeld de springtoren (zie onderaan dit bericht), een taalgids, een blikje voetpoeder, het schouder embleem 'Poland'. Verder zien we de Britse parachutisten 'wing' bij de ene voet en de aanvallende adelaar - het Poolse parachutisten embleem - bij de andere voet.
Op de knie ligt een kaart van een deel van Nederland. Daarop zien we boven in de hoek van de kaart Arnhem met de Rijn. Ook zien we onderin nog net Nijmegen aan de waal. Daar tussen in de zwarte lijn de spoorlijn Arnhem - Nijmegen.
Herinneringen aan Polen zien we in de vorm van een pop (links) in klederdracht.
Mede door de houding van de zittende para krijgt het schilderij wat melancholisch. Een gevoel dat versterkt wordt in het besef dat deze militair - en zijn landgenoten die de objecten aan het museum schonken - pas begin jaren negentig konden terugkeren naar een vrij en democratisch Polen.
Springtoren
Om de landing met een parachute veel te kunnen oefen bedachten de Polen een springtoren. Onderstaande afbeeldingen tonen deze toren op een schilderij uit 1943 en een foto uit 1941. Beide afbeeldingen komen uit het archief van het Imperial War Museum.
