Sinds donderdag draait in Nederlandse filmtheaters weer een Poolse film: All our fears (Wszystkie nasze strachy). Het verhaal over een gay kunstenaar in Polen.
Na de openingsbeelden die duidelijk maken dat we op het platteland zijn uitgekomen zien we de hoofdpersoon van ‘All our fears’ een rozenkrans maken. Als kralen gebruikt hij Xanax, een medicijn tegen angststoornissen. Over welke angsten de titel en de pillen gaan moet nog duidelijk worden al is de regenboogbies op het trainingspak een eerste hint.
Als in het volgende shot de hoofdpersoon een vlog maakt tijdens een autorit waarin het gaat over hemel en hel en vervolgens twee meisjes duidelijk een lesbische relatie hebben is de toon gezet in deze film uit Polen, een land wat op dit moment niet de naam heeft van tolerantie jegens de LHBT.
De hoofdpersoon Daniel (Dawid Ogrodnik) is openlijk gay en religieus actief in de katholieke kerk. In de ruimte van het platteland, en de dominantie van de kerk, wordt hij geaccepteerd in de kleine plattelandsgemeenschap. Zo leidt hij boerenprotesten . Boeren die willen dat de regering ingrijpt tegen de verspreiding van de Afrikaanse Varkenspest door wilde zwijnen die hun levenswerk vernietigd. Wel houden hij en zijn vriend hun relatie geheim.
Met de status quo verdwijnt de tolerantie
Zijn leven lijkt in balans. Een status quo die wordt verstoord als na plagerijen een van de lesbische meisjes, Jagoda, zelfmoord pleegt. Dan verandert zijn rol in de gemeenschap ook omdat hij zichzelf aanrekent dat hij de worsteling van het meisje niet heeft onderkend en haar worsteling gelijk wil stellen aan het leiden van Christus. Iets wat op veel weerstand stuit. Zowel de zelfmoord als het lesbisch zijn van Jagoda zijn niet te rijmen met de dogma’s van de kerk.
De film brengt een actueel thema, de positie van LHBTI+ in Polen en in het bijzonder op het conservatieve en door de kerk gedomineerde platteland. Illustratief zijn verschillende details in de film. De kunstenaar maakt kippenhokken in de vorm van een kerk waaruit vroeg in de film een kip ontsnapt. Een ander details is hoe de door boeren verdoemde wilde zwijnen de herinneringsplek van de zelfmoord van Jagoda omwoelen terwijl Daniel de boom gebruikt om een kruis te maken of anti regeringsgraffiti in de ‘grote stad’.
In zijn strijd om de worsteling van Jagoda in een religieuze context te plaatsen komt Daniel vervolgens alleen te staan in het dorp. “Ergens weet ik dat die eenzaamheid met een reden bestaat” zegt Daniel tijdens de biecht. “Maar ik tast in het duister over die reden”
Een sleutelmoment in de film ontstaat op een expositie van zijn kunst waar groot op de wand de tekst staat: żyć, nie umierać = leven, niet sterven.
Tijd om te vertellen
De regisseur (Lukasz Ronduda) neemt de tijd om dit waargebeurde verhaal te vertellen een geeft scene’s de ruimte ook als daarin relatief ‘weinig’ gebeurt. Daardoor mist de film wat snelheid en dynamiek waardoor voor sommige bezoekers de film traag kan aanvoelen. Het ondersteunt wel de tijd die een individu nodig heeft voor het verwerking van een verlies of het veranderen van je mening over een onderwerp. Het kan helaas de film minder toegankelijk maken net als het belang van enige kennis van de katholieke ritten en mores die zo dominant zijn in de gemeenschap.
Ondanks deze kanttekening is ‘All our Fears’ een mooi gemaakt document over een actueel thema. Het feit dat het een waargebeurd verhaal is geeft zeker de slotscene extra gewicht.
Meer informatie over de hoofdpersoon Daniel Rycharski is te lezen op Culture.pl. Andere reviews van de film zijn te lezen op:
