Interview met Clara Biermasz, een van de initiatiefnemers van Chopin aan zee

Nederland krijgt een nieuw muziekfestival. Van 22 tot en met 25 november wordt in Den Haag het festival Chopin aan Zee georganiseerd. Naar aanleiding daarvan sprak Iwona met met Clara Biermasz, pianiste en artistiek directeur van de Chopin Stichting Nederland en het festival.

Het ontstaan van het de stichting

PiB: Hoe is de Chopin Stichting Nederland ontstaan?

Clara Biermasz: Ik woon al 10 jaar in Wenen en treed daar regelmatig op voor het Oostenrijkse Chopin Gezelschap. Zij houden jaarlijks een festival in Gaming, een feestelijke muzikale gebeurtenis die geheel in het teken staat van Frédéric Chopin.

Bij het Chopin Festival in Gaming in 2012 ontmoette ik twee Chopin-liefhebbers uit Nederland, Petra en Erwin Douwes. Ze behoren tot het vaste publiek in Gaming. Bij deze ontmoeting zeiden we tegen elkaar dat het zo leuk zou zijn als er in Nederland ook zo'n soort festival zou zijn. Dit was tevens een wens van de voorzitter van de overkoepelende organisatie van alle Chopin Gezelschappen wereldwijd, dr. Theodor Kanitzer, die in zijn jeugd een tijd doorgebracht heeft in Nederland.

Drie jaar geleden is de Nederlandse Chopin Stichting opgericht en Petra is naast bestuurslid van de CSN ook een goede vriendin geworden.

We zijn blij dat het ons in die korte tijd ook gelukt is om dit festival op te zetten.

Den Haag

PiB: Waar komt het idee Chopin aan Zee vandaan en waarom heb je voor Den Haag gekozen?

CB: Den Haag en Scheveningen vieren in 2018 200 jaar badplaats, met als titel: Feest aan Zee.

Tegelijkertijd wordt in 2018 100 jaar Poolse onafhankelijkheid gevierd. De Chopin Stichting Nederland wil deze bijzondere jubilea graag vieren tijdens het festival Chopin aan Zee.

De samenwerking met Panorama Mesdag, de locatie van de concerten, past ook bij een van de speerpunten van de stichting, namelijk de link tussen de muziek van Chopin en door hem geïnspireerde kunstenaars, uit zijn tijd en in onze tijd.

"Schilderijen waarbij ik muziek hoor"

PiB: Waarom willen jullie verschillende kunstuitingen bij elkaar brengen?

CB: Chopin wordt vaak gezien als piano-componist bij uitstek, maar hij was ook een kunstenaar met een brede educatie en veel andere talenten. De dichtkunst, de schilderkunst, maar ook het belcanto hebben veel invloed gehad op het werk van Chopin.

Omdat de eerste editie van het Chopin Festival in het Panorama Mesdag plaats zal vinden, wordt er bij elk concert een link gelegd naar de zee of naar de schilderkunst. Doel hiervan is dat het publiek op een andere manier naar de muziek gaat "kijken", en tegelijkertijd naar de schilderijen gaat "luisteren".

Zoals Chopin eens zei tijdens een bezoek aan de Gemählde Galerie in Dresden: "Er zijn daar schilderijen waarbij ik, als ik ernaar kijk, muziek hoor".

PiB: Kun je ons alvast iets over de programma's vertellen?

Beelden bij composities

CB: Het eerste concert: Een portret van Chopin is een pianorecital door de Poolse pianiste Aleksandra Mikulska met werken van Chopin en Liszt. Zij won vele internationale onderscheidingen en is een van de leidende hedendaagse jonge pianisten.

Tijdens dit concert wordt de relatie tussen Chopin, de Franse schilder Delacroix en de Nederlandse schilder Ary Scheffer besproken: Hoe werden Chopin en zijn muziek gevisualiseerd door zijn vrienden, de Nederlandse schilder Ary Scheffer en de Franse schilder Eugène Delacroix? Wat is de gedachte achter deze schilderijen? Welke beelden roepen de composities van Chopin in onze tijd op?

Winter op Mallorca

Het tweede concert: Een winter op Mallorca - Een panorama van preludes is een pianorecital door Nino Gvetadze. Ze zal de Preludes opus 24 van Chopin spelen, die ze onlangs opgenomen heeft op cd. Daarnaast zal ze iets vertellen over haar bezoek aan Warschau waar ze de manuscripten van de preludes heeft bekeken.

Schrijfster George Sand en Fryderyk Chopin arriveerden in 1838 op het exotische eiland Mallorca. Wat bedoeld was als een reis naar het paradijs werd een nachtmerrie... In plaats van de beloofde mediterrane winter werden ze onthaald op storm, sneeuw, mist, regen en vrieskou. Geïnspireerd door het landschap voltooide Chopin hier zijn 24 preludes, een bont panorama.

Chopin: Prelude no. 24 Storm

Voorafgaand aan het concert is het mogelijk de nieuwe tentoonstelling De Storm te bezoeken in het Panorama Mesdag.

Chopin in Wenen

De derde avond: Chopin in Wenen - Van wals tot treurmars is gewijd aan de twee periodes die Chopin in Wenen doorbracht.

Bij dit concert zal ik zelf optreden, in combinatie met prijswinnaars van het Prima la Musica Wettbewerb Wien. Daarnaast zal ik anekdotes vertellen over Chopin's eerste een tweede bezoek aan Wenen.

Enige tijd na zijn eerste bezoek aan Wenen in 1829, kwam Chopin in 1830 optimistisch terug naar deze muzikale metropool.

Door de veranderde politiek in Polen, was hij echter niet meer welkom in de adellijke salons. Hij kon in die 8 maanden maar 1 keer optreden en besloot teleurgesteld om Wenen in te ruilen voor Parijs.

Lecture-recitel met Jan Brokken en Marcel Worms

De vierde en laatste avond is een lecture-recital van schrijver Jan Brokken en pianist Marcel Worms en brengt ons naar de Antillen, waar Antilliaanse componisten, geïnspireerd door de muziek van Chopin, hun walsen componeerden.

PiB: Wat is er nieuw/bijzonder aan dit festival?

CB: Nieuw is dat er bij elk concert jong talent op zal treden in het voorprogramma. We zijn erg blij met de samenwerking met Prima la Musica Wien en het Koninklijk Conservatorium van Den Haag.

Daarnaast wordt er door de musici zelf achtergrondinformatie over hun stukken verteld. Hierdoor is de afstand tot het publiek kleiner en is het een andere belevenis dan in de reguliere concertzaal.

Nieuw is ook de opstelling van de vleugel. Die staat in het midden van de zaal en het publiek zit er in een grote cirkel omheen. Net als vroeger in de salons.

Het publiek wordt op zijn beurt omringd door prachtige schilderijen van de zee en kan zich laten meevoeren op de golven van het geluid...

PiB: Wat is jullie doel?

CB: De muziek van Chopin is universeel. Door de eenvoud van zijn melodieën, vaak gebaseerd op de Poolse volksmuziek, kan zijn muzikale taal over de hele wereld begrepen en door jong en oud gewaardeerd worden. Om die reden is de muziek van Chopin een goed middel om een breder publiek voor de klassieke muziek te enthousiasmeren.

Door middel van gevarieerde programma’s rondom Chopin willen we een breed publiek bereiken dat niet alleen bestaat uit klassieke muziek liefhebbers maar ook uit (jonge) mensen die dat (nog) niet zijn.

Kaarten kopen?

Wilt u graag naar een of meerdere concerten van het festival? Wees er tijdig bij omdat het aantal kaarten per concert beperkt is.

De kaarten zijn te bestellen via de website van Chopin Stichting Nederland. Voor jongeren (onder de 25 jaar ) zijn er kaarten met korting!