De wisent: Poolse migranten op de Veluwe

Staatsbosbeheer heeft twee nieuwe wisenten uitgezet in boswachterij Kootwijk op de Veluwe. Dit als aanvulling op de groep van drie die in april 2016 is uigezet. Deze twee dieren komen uit de populatie van wisenten die leeft in het oosten van Polen.

De groep die nu vijf wisenten groot is verblijft de eerste periode in een wengebied. Daarna krijgen de dieren het gehele gebied van circa 400 hectare ter beschikking. Dit gebied wordt afgezet met een schrikdraad waar andere dieren onderdoor of overheen kunnen.

In Nederland lopen verder nog wisenten in het duingebied van Noord Holland in het Kraansvlak. Dit is een 330 hectare duingebied dat wordt beheerd door waterbedrijf en duinbeheerder. Ook in Brabant is een populatie te vinden in de Maashorst.

De geschiedenis van de wisent

De wisent, ook wel de Europese bizon genoemd, had vroeger nagenoeg heel Europa als leefgebied. Ze leefden van Zuid-Zweden tot Noord-Spanje en van Engeland tot de Kaukasus. De wisent verdween zo'n 1000 jaar geleden uit Nederland en de laatste in het wil levende wisentin de Kaukasus stierf uit in 1926.

Door een fokprogramma met in gevangenschap levende dieren die vervolgens zijn uitgezet is er nu een populatie van ongeveer 6000 stuks. In Polen leeft de wisent in en rond het oerbos van het nationale park en Unesco werelderfgoed 'Puszcza Białowieska'. Een gebied dat op dit moment bedreigd wordt in zijn voorbestaan doordat de huidige regering houtkap toestaat. Reden voor protesten door natuurliefhebbers en voor Unesco reden om de regering ter verantwoording te roepen tijdens het jaarcongres (wat nota bene in Polen werd gehouden).

De wisent in Polen

Het bosgebied in het oosten van Polen is lang het jachtdomein geweest van de Poolse koning die de wisent een beschermde status gaven. Na de derde deling van Polen werd het gebied Russisch. In het begin van de negentiende eeuw stopte zij de cultivering van het gebied en kwam er een boete staan op het stropen van de dieren. Dit alles mocht niet baten. Mede door de komst van andere grazers uitgezet voor veeteelt of jacht verdween de wilde populatie definitief net na het einde van de Eerste Wereldoorlog.

Op basis van een kleine populatie van zeven(!) dieren volgde een fokprogramme waarvan de eerste dieren in 1952 werden uitgezet. Daar zijn deze dieren nu te bewonderen. Zowel in gevangenschap als uiteraard ook in het wild. Zelf hebben we als redactie mooie herinneringen aan een avond in het bos waar we vanuit een observatie hut hebben gezien hoe twee groepen elkaar aflossend kwamen grazen op een open vlakte. Met de opkomende grondmist leken de kolossale lichamen te zweven in de schemering.

Het oerbos en de wisent zijn zeker de moeite van de reis waard.