Houten synagoge in Polen in 1913

De Poolse geschiedenis is niet los te zien van die van de Joodse geschiedenis. Recent zijn er foto's gepubliceerd van een bijzondere houten synagoge. Deze synagoge stond in het plaatsje Śniadowo, ruim 1oo kilometer ten noord-oosten van de hoofdstad Warschau.

De foto's die de Israel National Library recent heeft gepubliceerd zijn gemaakt door Konrad Kalush (of Kłos zoals uit de aantekening op de foto's is op te maken). Hij maakte de foto's in samenwerking met de architect en professor Oscar Sosnowski. Ze hadden samen het doel om bijzondere architectuur in Polen in kaart te brengen.

Sosnowski heeft in de Tweede Wereld oorlog documenten veiliggesteld die na de oorlog gebruikt konden worden bij de herbouw van de oude stad na de vernietiging in 1944. Meer over Sosnowski en zijn werk op Wikipedia.

Kalush  en Sosnowski hadden tot doel om unieke architectuur in Polen in kaart te brengen. Met de foto´s van de synagoge is een uniek document ontstaan. Niet alleen zijn dit de enige beelden van de synagoge in Śniadowo. Ze laten ook het rijk versierde interieur zien met de bima in het midden. Dit is een soort van kansel waar voorgelezen wordt uit de tora.

De foto's zijn ontdekt in de nalatenschap van Samuel Abraham Poznański of Shmuel Avraham Poznanski (1864–1921). Een Joodse rabbi die studeerde aan zowel de universiteit van Warschau als aan 'Hochschule für die Wissenschaft des Judenthums in Berlin' (zie Wikipedia).

De synagoge en de Joodse populatie in Śniadowo

De foto´s zijn gemaakt aan de vooravond van het Joodse nieuwe jaar ´Rosh Hashanah´ in 1913. Het Joodse nieuwe jaar  5674 begon in 1913 op 2 oktober van 'onze' kalender. De synagoge, gebouwd in 1768, is in de Eerste Wereldoorlog door de Russen in brand gestoken. De toen aanwezige Joodse bevolking van ongeveer 1300 zielen werd verjaagd.

Tussen beide wereldoorlogen in herstelde de Joodse populatie zich tot bijna 900 zielen. In de Tweede Wereldoorlog zijn een aantal ter plekke vermoord door de Nazi's. De meerderheid is via het getto van Łomża gedeporteerd naar Auschwitz waar ze zijn omgebracht.

Daarmee vormen de foto's van de houten synagoge een bijzonder document ter herinnering aan de verdwenen Joodse gemeenschap.

De afbeeldingen komen van de Israel National Library. Inhoudelijke informatie deels van Ynetnews.