In 1978 telde Polen 35 miljoen inwoners. Een hele uitdaging als je een foto wilt maken van elk huishouden. Toch was dit precies van Zofia Rydet zich toen voornam. Wat het extra bijzonder maakt is dat ze dit voornemen deed op de leeftijd van 67 jaar. In de krap twintig jaar die haar nog restte, ze overleed in 1997, verzamelde ze 16.000 negatieven waarvan velen negatieven nog niet eens ontwikkeld waren. Een uniek sociologisch document dat de moeite van het bewaren waard is.
De aanleiding voor het werk
Tijdens een bezoek aan de autofabriek van Jelcz ontstond het idee voor 'Zapis Socjologiczny'. De kleine identieke werkruimtes van medewerkers waren allemaal aangekleed met krantenknipsels, familiefoto's, religieuze afbeeldlingen, pin ups en landschappen.
In de overtuiging dat objecten en afbeeldingen in een privé omgeving mensen typeren en hun psychologie onthullen ontstond het voornemen om het interieur van elk huis in Polen te fotograferen. "Het huis...is een afspiegeling van de maatschappij en cultuur waar het van afstamt. Er zijn geen twee dezelfde mensen in twee dezelfde huizen" aldus Sofia Rydet.
De werkwijze van de fotografe
Over de jaren heen ontwikkelde Sofia Rydet een methode om te komen tot het best mogelijke portret. Aankloppen, voorstellen en handen schudden en na binnenkomst goed observeren om vervolgens een opmerking of compliment te maken over iets moois, opvallends, bijzonders. De eigenaar is blij dat ze dit opmerkt en dan maakt ze de eerste foto. "Iedereen heeft iets in huis dat waardevol is. Als ik dit weet op te merken dan werkt de eigenaar gelijk mee."
Een late carrière
Sofia Rydet wordt geboren in 1911, in een gegoede familie in wat nu de Oekraïne is. Ze wilde graag naar de kunstacademie maar in navolging van de werns van haar ouders volgt ze een econimische opleiding. Dankzij aanmoedigingen van haar jongere broer, Tadeusz, begint ze met fotografie in de dertiger jaren. Pas in de jaren vijftig pakt ze het fotograferen serieus op en begint ze mee te doen aan wedstrijden.
Vrouwen in deuropeningen
Het uitgangspunt van de fotoserie was om mensen te portretteren in hun eigen omgeving, hun eigen huis. Zofia Rydet ging de foto's gaande weg opdelen in categorieën zoals: “Landschappen en Ceremoniën”, “Objecten en versieringen”, “Beroepen” en “Vrouwen in Deuropeningen”.
In een huis in het bergebied 'Podhale' zag ze de combinatie van een afbeelding van Maria naast de communistische leiders Gierek (Polen) en Brezhnev (USSR). De bewoner zei me: "Ik geloof in de Heilige Maagd en aanbid haar. Gierek en Brezhnev kunnen mijn reet kussen maar ze bieden me bescherming als een belangrijk iemand langskomt."
Het behoud van het erfgoed van Sofia Rydet
Een aantal instellingen in Polen hebben de handen ineen geslagen om het unieke erfgoed van Sofia Rydet 'Zapis socjologiczny' in zijn geheel te behouden en haar werk te verspreiden. The Foundation for Visual Arts, the Zofia Rydet Foundation, het Museum in Gliwice en het Museum of Modern Art in Warschau werken hiertoe samen. Het werk van Sofia Rydet is samengebracht op een de website zofiarydet.com. In Warschau was van september 2015 tot januari 2016 ook een tentoonstelling gewijd aan het werk van Zofia Rydet.
Behalve de site zofiarydet.com en van de tentoonstelling is ook gebruik gemaakt van een artikel op site van de Engelse Telgraph.
