Fietsen in Polen
In Polen wordt de fiets voor vervoer en recreatie snel populairder. Dat is ook goed nieuws voor de aan de fiets verslingerde Nederlanders en Belgen omdat met de opkomst van de fiets ook de hoeveelheid fietspaden snel toeneemt. Tenslotte groeit ook de belangstelling voor wielrennen als sport. Met vandaag de start van de vijfdaagse Tour de Pologne aanleiding voor een artikel van de hand van Marc Peirs.
Dit artikel verscheen op 5 augustus in De Tijd.
Polen fietsland
De fitte vijftigers Bogdan en Wioleta hebben hun levensstijl helemaal rond de fiets geplooid. 'In de lente en zomer gaan we elke week van maandag tot vrijdag fietsen. We vervoeren de fietsen met de auto en zo bezoeken we elke keer een andere streek.' Ondertussen staat hun zoon in de zaak, een winkel van bouwmaterialen in Zielona Gora dichtbij Duitsland.
Vandaag zijn Bogdan en Wioleta in het oostelijke stadje Kazimierz Dolny, met zijn ruim aanbod van galerietjes en restaurants. Maar het duo is vooral verslingerd aan de vele onverharde paden in de beboste heuvels rondom de stad. Ideaal gebied voor hun stoere moutainbikes met elektrische batterij.
Daags nadien rijden ze door naar de Heilige Kruis-bergen bij de stad Kielce. Die behoren tot de oudste bergketens van Europa. Het landschap lijkt wat op de bij wielerfanaten beroemde Vlaamse Ardennen. 'Wij leven al drie jaar op deze manier', zegt Bogdan. 'Maar we hebben nooit eerder zoveel fietsen gezien als nu. Waarom? Omdat fietsen een goedkope en coronaveilige manier is om het eigen land te verkennen.'
Fiets in de lift
Bogdans observatie wordt bevestigd bij de grote fietshandel Rowertak. PR-dame Adriana heeft amper de tijd voor een telefonisch interview. 'We kunnen de vraag niet bijhouden. Ook mijn eigen familie heeft recent voor iedereen een fiets gekocht (lacht). En je merkt het gewoon op straat, toch?'
Volgens gegevens van de Poolse Wielerfederatie zijn er over heel Polen zo’n 1.200 fietszaken, van grote spelers zoals Rowertak tot artisanale ateliers die vooral op onderhoud mikken. Polen is de vierde producent van fietsen in Europa. Het land exporteert jaarlijks 830.000 fietsen, vooral naar Europese landen. De import is goed voor 630.000 fietsen. De bulk zijn goedkope exemplaren uit Azië die in Poolse warenhuizen worden verkocht.
Een signaal van de kracht van de Poolse fietsindustrie is de overname, drie jaar geleden, van het Nederlandse topmerk Multicycle door het Poolse Kross. Kross is naast Romet de bekendste Poolse fietsenbouwer. 'Nu worden onze fietsen in Polen gemaakt', zegt Claudia Arentz van Multicycle. 'Met grote tevredenheid over de kwaliteit.'
Een hoogmis voor de sector is de jaarlijkse ‘Bike Expo’ in de beurshallen van Kielce. Dit najaar vindt de elfde editie plaats. Verwacht worden 150 exposanten uit 15 landen. Niet alleen fietsen maar ook de jongste trends inzake kledij en accessoires komen aan bod. De derde en laatste dag opent de beurs de deuren voor het grote publiek.
Poolse wegen
Wie de Poolse wegen een beetje kent van vroeger, weet dat die niet bepaald fietsvriendelijk zijn. Een put hier, een gebrekkige wegmarkering daar. Maar dat beeld verandert snel. Een deel van de 164 miljard euro Europese subsidie die Polen sinds het lidmaatschap in 2004 kreeg, wordt aan de uitbouw van fietspaden besteed.
In de hoofdstad Warschau alleen is 620 kilometer fietspad aangelegd. In landelijk gebied kan het wel nog gebeuren dat een fraai fietspad abrupt stopt: dan is de gemeentegrens bereikt en de buurgemeente had jammer genoeg géén Europese subsidie.
Jonge renners willen de nieuwe Kwiatkowski worden, net zoals jonge voetballertjes Lewandowski willen zijn.
MACIEJ JABLONSKI POOLSE SPORTJOURNALIST
Een enorme groei kent het aanbod van uitgestippelde fietsroutes. In de zestien Poolse provincies samen zijn al 1.060 fietsroutes uitgestippeld. De wielerfanaat kan via de Baltische Zeeroute (een deel van) de Poolse kust bereizen. In Krakau is het heerlijk fietsen langs de oevers van de Wisla, in de buurt van Lublin leiden trajecten in de Roztocze-regio de fietser langs zeventien natuurparken. Het pronkstuk is voor velen de Green Velo-route: bijna 2.000 kilometer fietsplezier langs de oostelijke grensgebieden (en de omgeving van het eerder genoemde Kielce (red.)).
'Ook de passieve belangstelling voor wielrennen zit in de lift. We zien de publieke belangstelling voor de Ronde van Polen jaar na jaar stijgen', zegt Maciej Jablonski, sportjournalist bij de publieke televisie TVP.
Vredeskoers
Polen komt van ver wat wielrennen betreft. 'Onder het communisme vonden de autoriteiten de westerse rittenkoersen maar niks', zegt Jablonski. 'De show rond de Ronde van Frankrijk, het vele sponsorgeld, dat was volgens de communisten alleen maar decadent westers gedoe.'
In antwoord daarop organiseerde het Oostblok vanaf 1948 de zogenaamde Vredeskoers in Tsjechoslowakije, de DDR en Polen. Na de val van het communisme kende de wedstrijd evenwel een snel verval. Het staatsgeld viel weg en in 2006 werd de laatste editie gereden. 'Maar de Ronde van Polen heeft dat gat prima ingevuld', zegt Jablonski.
'Bovendien hebben we het geluk dat het Poolse wielrennen tegenwoordig over drie spraakmakende talenten beschikt: tijdrijder Maciej Bodnar, klimmer Rafal Majka en allroundtalent Michal Kwiatkowski.' Diezelfde Kwiatkowski is geldschieter van de Copernicus Academie in Torun, die jong wielertalent een opleiding biedt. 'Jonge renners willen de nieuwe Kwiatkowski worden, net zoals jonge voetballertjes Lewandowski (Polens sterspeler van Bayern Munchen, red.) willen zijn.'
Voor stedentrippers: In verschillende Poolse steden is het mogelijk om op de (deel)fiets (of elektrische step) de stad te verkennen. In Kraków worden zelfs begeleide rondritten aangeboden. Foto boven het bericht via site Green Velo van M.Achtel
