Beschikbaarheid arbeidsmigranten in de knel?
De internationalisering van de Europese markt heeft natuurlijk voordelen. Zo is er, over het algemeen, vrij verkeer van mensen en goederen. Dit heeft ertoe geleid dat sommige bedrijfstakken zwaar leunen op arbeidsmigranten.
Lagere kosten
Voor ons consumenten is dit positief omdat dit over het algemeen betekent dat arbeidskosten lager uitvallen waardoor voor ons de prijs in de (online) winkel lager uitvalt. Bekende sectoren waarin arbeidsmigranten actief zijn, zijn de logistieke sector, fulfilment- en distributiecentra voor onze online bestellingen en natuurlijk de land- en tuinbouw.
Een keerzijde
Deze dagen merken we echter ook de keerzijde van onze open economie. Niet alleen verspreid met alle reizigers het coronavirus zich over de hele wereld. We merken ook wat het betekent als grenzen wel weer opeens op slot gaan of als de mobiliteit van mensen ingeperkt wordt. Concreet merkt de landbouwsector de impact dat er minder arbeidskrachten beschikbaaar zijn. Zo gingen bijvoorbeeld afgelopen zondag de grenzen van Polen dicht voor buitenlanders en komen Polen het land nog wel in maar moeten ze vervolgens twee weken in quarantaine.
Op de site boerderij spreken twee ondernemers hun zorgen uit. De ene over de oogst van zijn asperges die binnenkort kan beginnen en de ander over de oogst van zijn aardbeien. Ook in dagblad Trouw uit een aspergeboer zijn zorgen of zijn vaste krachten wel willen komen vanuit Polen. Een oproep in een lokale krant voor lokale krachten heeft in ieder geval nog niets opgeleverd.
Overmacht of beleid?
Je kan stellen dat de maatregelen die nu genomen worden vallen in de categorie overmacht. Dit in tegenstelling tot de medio februari door de Britse regering naar buiten gebrachte plannen over het niet toelaten van laaggeschoolde arbeidsmigranten. Hun doel? Meer Britten het arbeidsproces intrekken. Dit riep uiteraard reacties op van verschillende sectoren die er een hard hoofd in hebben of ze daarmee voldoende arbeidskrachten kunnen vinden voor het werk dat er ligt. Hoewel er een uitzondering gemaakt lijkt te worden met 10.000 werkvergunningen voor seizoensarbeid is dit volgens National Farmers’ Union’s (NFU) veel te laag. Er ligt een vraag op tafel voor 70,000 vergunningen in 2021.
Waardering of oplossing?
Er is natuurlijk nu veel onzeker voor de komende tijd. Ook in hoeverre de economie terugvalt en wat dit doet met de behoefte aan arbeid. Zo doet NOS verslag van de vrijwel stilgevallen export van bloemen. Dit heeft ongetwijfeld impact op de kwekers nu of in de toekomst.
Daarmee is het ook onzeker wat er gaat gebeuren met de positie van arbeidsmigranten. Gaan we merken hoe belangrijk ze zijn in de productie en leveringen in onze voedselketen nu hun beschikbaarheid in de knel komt? Of worden ze misbaar door de teruglopende vraag? Of vinden de ondernemers andere oplossingen? Een eerste voorbeeld lijkt er al: Horecaondernemers die personeel tegen kostprijs aanbieden voor de tuinbouwers. De tijd zal het leren.
Toevoeging op 27 maart: Kunnen de Polen die willen nog wel in Nederland komen?
Op 25 maart bericht LTO Nederland dat Duitsland het verkeer door het land aan banden legt door grenzen te sluiten:
"Duitsland sluit niet de grens met Nederland. Wel sluit Duitsland de grens voor seizoenarbeiders uit Polen, Bulgarije en Roemenië die via Duitsland naar Nederland willen reizen om in de land- en tuinbouw te werken."
Als we napluizen op de Duitse website van het verantwoordelijk ministerie lijkt dit niet voor Polen te gelden omdat die, bij ons weten, wel volledig binnen Schengen zitten: " Die Regelung gilt für Einreisen aus Drittstaaten, Großbritannien sowie EU-Staaten, die den Schengen-Besitzstand nicht voll anwenden (unter anderem Bulgarien und Rumänien) und für Staaten, zu denen Binnengrenzkontrollen vorübergehend wiedereingeführt wurden. "
Foto bij bericht via Pixabay
